İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Etik Ana Bilim Dalı ile Fuat Sezgin İslam Bilim Tarihi Araştırmaları Vakfı iş birliğinde düzenlenen “Uluslararası Tıp ve Bilim Tarihi Sempozyumu”, 12 Mayıs 2018 tarihinde İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonu’nda gerçekleştirildi.

Sempozyumun açılış konuşmaları İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak ve Frankfurt Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şükrettin Güldütuna tarafından yapıldı.

“Tıp ve Bilim Tarihi İnsanın Kendini Anlama Tarihidir”

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak konuşmasında, “Bugün insan bedeninin ve ruhunun tedavisini merkeze alan bir Tıp ve Bilim Tarihi Sempozyumu çerçevesinde birbirinden değerli sunumlar dinleyeceğiz. Tıp ve Bilim Tarihi insanın kendini, sağlığını ve çevresindeki dünyayı anlama tarihidir. Bu bağlamda bugünkü bilimde ve modern tıptaki başdöndürücü gelişmelerin yapısını, anlamını ve arka planını bu gelişmelerin tarihinden bağımsız bir şekilde anlamak mümkün değildir. İşte burada bugün sunulacak tebliğler insanın kendisini, hastalığını ve yaşadığı dünyayı anlamasının serüvenine ve sürecine ışık tutacaktır” dedi.

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak konuşmasının devamında, “Tıp ve Bilim tarihinin günlük bilim hayatımızdaki fonksiyonu sadece belli bilim dallarının hangi aşamalardan geçtiğini göstermesi açısından değil, aynı zamanda hangi konseptler ile düşündükleri, hangi metotlarla çalıştıkları ve bu metotlarla çalışırken hangi sorunları yaşadıklarına da işaret etmektedir. Böylece bu tarih araştırmaları bu önemli tecrübeleri günümüze aktarması açısından büyük öneme sahiptir. Bu sonuçlar ve bugünkü çalışmalar arasındaki benzerlikler ve farklılıkları görerek, aslında bütün bilimsel düşüncenin ve teknolojinin sadece son yüzyıl içerisinde oluşmadığı, tam tersine bütün insanlık tarihine yayılan ve birçok kültürün, medeniyetin, milletin katkısıyla oluştuğunu göstermesi açısından önemlidir” ifadelerini kullandı.

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, sempozyumda tebliğ sunacak bilim adamlarının farklı disiplinlerden gelmesinin de sempozyuma ayrı bir değer katmakta olduğunu belirterek, “Bu araştırmaların sonuçları aynı bilimsel düşünce ve kaygıların aslında yüzlerce yıl öncesinde de var olduğunu gösteriyor ve bizleri mütevazı olmaya ve bilim geleneğine saygı duymaya davet ediyor. Konuşmacılar eminim sadece tıp ve bilim tarihini merkeze alarak değil aynı zamanda kendi bilim alanları açısından da bu tıp ve bilim tarihi ile ilgili araştırma sonuçlarını değerlendirecektir. Bu bağlamda konular sadece bir tarihçi gözüyle değil, aynı zamanda bir hekim, bir felsefeci ve etikçi açısından da analiz edilip tartışılacaktır. Bu sempozyumun uluslararası bir konseptle düzenlenmesi de ayrı bir öneme sahiptir. Aynı bilimsel konulara farklı bir ilim geleneği içerisinde sosyalleşmiş olan farklı ülkelerden gelen bilim insanlarının bir araya gelerek bilimsel konular üzerinde görüş alışverişinde bulunması da konuya farklı bir önem kazandırmaktadır” dedi.

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak konuşmasını “Aslında bu önemli sempozyuma bilim tarihinin yaşayan en büyük isimlerinden olan Prof. Dr. Fuat Sezgin hocamız da şeref konuğu olarak katılacaktı fakat kendisi hasta olduğundan dolayı bu toplantıya katılamadı. Kendisine Allah’tan acil şifalar diliyor ve bir an önce aramıza katılabilmesi için Allah’a dua ediyoruz” ifadeleri ile sonlandırdı.

Frankfurt Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Şükrettin Güldütuna ise şunları dile getirdi: “İstanbul Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak’a verdiği destekten dolayı teşekkür ediyorum. Şeref misafirimiz vakfa ismini veren Prof. Dr. Fuat Sezgin Hocam ne yazık ki hastalandı ve hala hastanede yatıyor. Kendilerine Allah’tan şifalar diliyoruz. Sizlere de bu sebepten kısaca hocanın hayatından ve İslam ve bilim uğruna verdiği mücadelelerden bahsetmek isterim. Fuat Sezgin Hocam ile ilk tanışmam 1980’de Frankfurt Üniversitesi’ne başladığım yıla denk geliyor. O zamanlar Frankfurt’ta büyük bir Türk Âlim olduğunu duymuş ve tanışmak istemiştim. Hoca, şimdi olduğu gibi o zaman da biz gençleri hemen kabul etmişti. O zamanlar Fuat Sezgin hoca Tabii Bilimler Tarihi Enstitüsü’nde ders veriyordu. Şimdiki Frankfurt Üniversitesi Arap İslam Bilimler Tarihi Enstitüsü ise bu tarihten iki sene sonra yani 1982’de Hocanın verdiği büyük mücadelelerle kuruldu. Fuat Sezgin 1960 ihtilali sebebi ile Almanya’ya geldikten sonra önceden Müslüman olan Alman talebesi Ursula Hanım ile evlenmişti. Kendisi de bir oryantalist olan ve bu konuda doktora sahibi Ursula Hanım, hayat boyunca hocanın bütün çalışmalarında bilfiil destekleyeni ve yardımcısı olmuştur.”

Açılış konuşmalarının ardından sempozyum dört farklı oturumda gerçekleştirildi.  Birinci oturum “Ruhu İyileştirmek” başlığı altında Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan ve İÜ İstanbul Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. İlhan İlkılıç moderatörlüğünde gerçekleştirildi. Oturumda Üsküdar Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Nevzat Tarhan “12. Yüzyıl Anadolusu’nda Psikiyatrik Tedavi Uygulamaları”, Dr. Zahide Özkan-Rashed “Abü Zaid al-Bahhi’nin Psikomatik Tıbbı”, Prof. Dr. Malik Badri “Batı Psikoterapisi İslamileştirilmeden Müslümanlara Yardım Edebilir mi?” başlıklı tebliğlerini sundular.

Sempozyumun öğleden sonra gerçekleştirilen ikinci oturumu Doç. Dr. Şükrettin Güldütuna ve Prof. Dr. Kadircan Keskinbora moderatörlüğünde yapıldı. “Vücudun Tedavisi”  başlığı altında gerçekleştirilen oturumda Doç. Dr. Şükrettin Güldütuna “Az-Zahrawinin Cerrahiyesine Bir Bakış” konusunda tebliğini gerçekleştirdi.

Üçüncü oturum “Vücudun Tedavisi” başlığı altında Dr. Detlev Quintern ve Doç. Dr. Rainer Brömer “Ibn-i Nefis’i Anlama Yanılgısı” ve Dr. Said Sabbagh’ın “Aspirin Öncesi Arap-İslam Tarihi” sunumları ile yapıldı. Brömer’in sunmuş olduğu Ibn-i Nefis’in büyük kan dolaşımı konusu dinleyiciler tarafından farklı perspektiflerde tartışıldı.

Sempozyumun dördüncü ve son oturumu ise Doç. Dr. Rainer Brömer moderatörlüğünde “Gül, Sanat ve Osmanlının Katkıları” konu başlığında açıldı.  Oturum, Dr. Detlev/Dr. Demet Quintern-Taşpınar tarafından “Gül ve Damıtma: Erken Arapça ve Almanca Kaynaklardan Gerçek Potansiyellere”, Dr. Alexandra Bettag tarafından “Avrupa İllustrasyonlu Rönesans El Yazmaları: İkonografik Bir Soruşturma ve Arapça Tıbbi Bilginin Etkisi ve Benimsenmesinin Kanıtı”, Prof. Dr. Nil Sarı tarafından ise “Erken Osmanlı Döneminde En Yaygın Üroloji Uygulaması: ‘Mesane Taşı Tedavisi’” başlıklı sunumların yapılması ile sona erdi.

Sempozyum düzenlenen gala yemeğinin ardından son buldu.

Haber: Seray DELİGÖZ, Ebru SÖNMEZ

İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü