Türkmenistan’ın Daimî Tarafsızlığı’nın 23. Yıl Dönümü ve 12 Aralık Dünya Tarafsızlık Günü Paneli 7 Aralık 2018 tarihinde İÜ Rektörlük Binası Doktora Salonu’nda gerçekleştirildi.

Panele, İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, Türkmenistan Türkiye Büyükelçisi Ishanguly Amanliyev, Tükmenistan İstanbul Başkonsolosu Myratgeldi Seyitmammedov, Marmara Grubu Vakıf Başkanı Dr. Akkan Suver, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Kültür A.Ş Temsilcisi Salih Doğan, Emekli Başbakan Başdanışmanı Metin Çetin, Türkiye Türkmenistan Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği Temsilcisi Fatih Ceylan ve katıldı. Panelistlerden İÜ-Cerrahpaşa Öğretim Üyesi Doç. Dr. Nurcan Güder programın sunuculuğunu da üstlenmiştir.

Panel, saygı duruşu ve her iki ülkenin milli marşlarının okunmasıyla başladı ve ardından “Türkmenistan Tanıtım Filmi” izlendi.

“Ülkemizde Türkmenistan Vatandaşları Hiçbir Zaman Misafir Olarak Algılanmamıştır”

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, Türkmenistan ile birlikte böyle bir günü beraber kutlamaktan mutluluk duyduğunu belirterek: “Türkmenistan’ın tarafsız, güçlü ve kuvvetli olarak kendi öz kuvvetiyle varlığını sürdürmesi ve her geçen gün gücünü daha da artırması biz Türkiye Cumhuriyeti vatandaşları için büyük bir gurur vesilesidir. Geleceğimiz içinde hepimize ümit aşılayan bir gelişmedir. Bu itibarla ülkemizde Türkmenistan’ın vatandaşları tabi ki çok kıymetlidir ve hiçbir zaman misafir olarak algılanmamışlardır. Üniversitemiz Türkiye’de uluslararası öğrenci bulundurma bakımından birinci sırada. Şu an da 145 ülkeden yaklaşık 7 bin uluslararası öğrenciye sahibiz. İstanbul Üniversitesi kendi ortak kimliğiyle yaklaşık bin Türkmen öğrenciyi burada ağırlıyor. Tabi ki bu öğrencilerin en iyi bilgi, tecrübe, kazanım ve görgüyle donanarak hem kendi topraklarında hem de tüm insanlığa önder olabilmesi için çabalıyoruz. Ne mutlu ki Türkmenistan’dan gelen öğrencilerimiz kendi öğrenciliği dışında başka bir işle meşgul olmayan, kendi sorumluluğunun idrakinde olan ve buradaki eğitimlerini en üst düzeyde tamamlayarak ülkelerine hizmet aşkıyla dönen idealist gençler olarak ortaya çıkıyor. Bunu görmenin de büyük mutluluğunu yaşıyoruz. Bu amaçla Türkmenistan ile olan işlerimizin ortak olduğunun bilincindeyiz. Türkmen dostlarımızla bu güzel günü hep birlikte yaşıyoruz. Bu güzelliğin devam edeceğine inancımız tamdır” ifadelerini kullandı.

 “Türkmenistan ve Türkiye Cumhuriyeti Arasında Dostluk ve Kardeşlik İlişkisi Daimi Olacak”

Türkmenistan Türkiye Büyükelçisi Ishanguly Amanliyev, Türkmenistan’ın tarafsızlık statüsüyle ilgili duyduğu sevinci vurgulayarak: “Türkiye Cumhuriyeti’nin önemli ve saygın yükseköğretim kurumlarından biri olan İstanbul Üniversitesi’nde Türkmenistan’ın Daimî Tarafsızlığı ve Uluslararası Tarafsızlık Günü münasebetiyle böyle bir etkinliğin gerçekleşmesi bizim için gerçekten büyük bir gurur kaynağı. Ayrıca bu etkinliğin Türkmenistan ve Türkiye Cumhuriyeti arasında dostluk ve kardeşlik ilişkilerimizin daimi olacağının bir ifadesi olarak kabul ediyoruz. Türkmenistan’ın tarafsızlığından bahsettiğimiz zaman üç dönüm noktası olan seneden bahsetmemiz gerekir. Türkmenistan’ın tarafsızlığının ilan edildiği tarih 12 Aralık 1995’tir. Türkmenistan’dan önce birçok ülke tarafsızlık statüsüne sahip olmuşlardır ama bu statü birkaç devletin veya iki devletin anlaşarak diğerini tarafsız olarak ilan etmesiyle ilgilidir. Türkmenistan’ın tarafsızlığı ise Birleşmiş Milletler (BM) teşkilatı tarafından ilk olarak resmi bir kararla tanınmış tek ve biricik bir ülkedir. Türkmenistan Daimî Tarafsızlığını pratik açıdan tasdiklemek için çok önemli çalışmalar yapmıştır. Bunun sonucunda ikinci bir dönüm noktası olarak söyleyebileceğimiz 3 Haziran 2015 tarihi çok önemli bir tarihtir. Çünkü Türkmenistan’ın Daimî Tarafsızlığı’nın 20. yıl dönümünün kutlanmış olduğu 2015 yılında BM genel kurulu Türkmenistan’ın Daimî Tarafsız bir ülke olarak üstendiği vazifeleri yerine getirmesinin bir ifadesi ve bunun kabulü olarak ikinci bir kararnameyi kabul etmiştir. Bu kararname sonucunda Türkmenistan’ın Daimî Tarafsızlığı’nı bir kez daha saygı duymaya ve Türkmenistan’ın izlediği barışın dış politikasının kabulüne dünya ülkelerini tam anlamıyla davet etmiştir. Üçüncü bir dönüm noktası olarak belirteceğimiz tarih ise; 2 Şubat 2017 tarihidir. Türkmenistan tarafsız dış politikasını uygulamakla birlikte gerek milli, bölgesel ve evrensel düzeyde barışın ve iş birliğinin gelişmesine katkı sağlayan bir ülke. BM genel kurulu 2 Şubat 2017 tarihinde Türkmenistan’ın girişimleri inisiyatifleri sonucunda 12 Aralık tarihini Türkmenistan’da bir Tarafsızlık Günü olarak kutlanan bugünü artık uluslararası düzeye sevk etmiş oldu. Böylece BM kararı sonucunda 12 Aralık tarihi 2017 yılından itibaren ‘Uluslararası Tarafsızlık Günü’ olarak ilan edilmiştir.” dedi.

“Türkmenistan'ın Tarafsızlığı Devletin Kendi Seçiminin ve Gönüllü İradesinin Bir Sonucu Olmuştur”

Tarafsızlık ilkesi bağımsızlığının ilk günlerinden itibaren Türkmenistan'ın dış politika temellerini oluşturduğundan bahseden Türkmenistan İstanbul Başkonsolosu Myratgeldi Seyitmammedov: “12 Aralık 1995'te BM Teşkilatı Genel Kurulu 185 üye ülkenin oybirliğiyle ‘Türkmenistan'ın Daimi Tarafsızlığı’ Kararnamesini kabul etmiştir. Türkiye Cumhuriyeti de dâhil onlarca ülke BM Genel Kurulu'nun ilgili kararnamesinin ortak sunucuları olmuştur. Kararnamede Türkmenistan'ın bölge ülkeleri ve tüm dünya devletleri ile barışçıl, dostane ve karşılıklı yararlı ilişkilerin geliştirilmesinde aktif ve pozitif rol üstlenme çabaları BM Genel Kurulu'nca desteklenmekte, ayrıca, Türkmenistan'ın Daimi Tarafsızlık statüsünün bölgede barış ve güvenliğin pekiştirilmesine yardım edeceği belirtilmektedir. Bu kararname uluslararası ilişkiler tarihinde tarafsızlık ilkesine ait ilk resmi belge olmuştur ve Türkmenistan'a tarafsızlık statüsü tanımıştır. O, Türkmen devletinin barışsever politikasının dünya camiası tarafından desteklendiğinin ve geniş kabul gördüğünün bir göstergesidir. Eğer önceleri benzer statüyü şu veya başka bir devlet birkaç devletin anlaşmaya varması ile elde etmişse, Türkmenistan'ın tarafsızlığı devletin kendi seçiminin ve gönüllü iradesinin bir sonucu olmuştur” dedi.

“Türkmenistan’ın Ortaya Koyduğu Felsefe Ülke Sınırlarını Aşarak Uluslararası Arenaya Ulaşmıştır”

Türkmenistan’ın yıllardır tarafsızlık siyasetiyle kabul edildiğini belirten Marmara Grubu Vakıf Başkanı Dr. Akkan Suver: “Türkmenistan ortaya koyduğu verimli çalışmalar sonucunda 12 Aralık tarihinin ‘Dünyada Tarafsızlık Günü’ olarak kutlanmasını temin etti. Türkmenistan bugün tarafsızlığının yalnız kendisi tarafından değil, dünya çapında kabul edilen bir ülke olarak siyaset ve tarih sahnesinde yerini almış durumdadır. BM’nin 2 Şubat 2017’de almış olduğu bu karar; Türkmenistan’ın gerçekte ortaya koyduğu felsefeyi ülke sınırlarını aşarak, ulusallıktan uluslararası arenaya ulaşmasıdır. Bu da takip edilen siyasetin doğruluğuna duyulan güvenin işaretidir. Önce Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı’nda durumunu tescil ettiren Türkmenistan daha sonra BM’de 185 üyenin oy birliği ile daimî tarafsız üye statüsünü elde etmiştir. Bu sebeple alınan bu karar dünya tarihinde ilk ve tektir. Yine bu kararla daimî tarafsızlık ilkelerinin oluşturduğu düşünceler çerçevesinde komşularla sıkı iş birliklerinin gelişmesi sağlanmıştır. Elde edilen bu başarı oldukça önemli ve büyüktür” şeklinde konuştu.

“Türkmenistan İyi Niyetli Komşuluk Politikasını Hayata Geçirerek Dış Politikasının Temelini Oluşturmuştur”

Emekli Başbakan Başdanışmanı Metin Çetin, Türkmenistan’ın BM Genel Kurulu’nda bağımsızlık statüsünün kabul edilmesiyle daimi tarafsızlık statüsünün tüm insanlık açısından önemini vurgulayarak: “Türkmenistan’ın kendi hukuk seviyesine sadık kalarak tarafsız, barışsever ve iyi niyetli komşuluk politikasını hayata geçirerek ülkenin dış politikasının temelini oluşturmuştur. Bu gelişmeler Türkmenistan’ı hem ülkesinde hem bölgesinde hem de uluslararası arenada kazanmış olduğu bu ivme ile parlayan bir yıldız konumuna ulaştırmıştır. Bu gelişmelere paralel olarak ülke kalkınmasına büyük önem vermiş ve bu konuda da büyük ilerleme katedilmiştir. Halkın yaşam seviyesini yükseltmek için ise büyük yatırım hamleleri başlatılmıştır. Bu gelişmeler ve yatırımlar hızla devam etmektedir. Türkmenistan’ın bu anlamlı bayramını kutlar ve bu bayramın tüm dünyaya barış, dostluk, huzur ve güzel iş birlikleri getirmesini temenni ederim” dedi.

“Türkmenistan Milli Değerlerimiz Bakımından Çok Değerlidir” 

İBB Kültür A.Ş Temsilcisi Salih Doğan ise Türkmenistan’ın 23. tarafsızlık yılının her sene bir bayram niteliğinde kutlanmasından bahsederek şu ifadelere yer verdi: “Türkmenistan bizim milli kültür değerlerimiz bakımında, kültürel mirasımız açısından çok değerlidir. Ata yurdumuz ve oradaki bulunan kültürel varlıklar, tarih birikimi, göç kültürüne dair önemli kültürel miras öğeleri başta Aşkabat’daki kültürel halı müzesi olmak üzere birçok Türk kültürü damgası taşımış milli değerler bulunmaktadır: İşlenen halılar, seccadeler, kilimler, göç kültürüyle ilgili olan atlar ve develer. Bunların hepsi halı müzesinde sergilenmektedir. Kültürel mirasımız açısından bir diğer konu ise festivallerdir. Türkler atla özdeşleşmiş ve kültürünü atla gerçekleştirmiş bir toplumdur. Dolayısıyla at bizim kültürümüzde çok önemli bir yere sahiptir. Türkmenistan festivallerinde de at figürünü sıklıkla görmekteyiz. Türkmenistan’da benim en çok dikkatimi çeken olay ise öğrencilerin geleneksel kostümlerle dolaşması oldu. Buradan da anlaşılacağı üzere kendi geleneklerini ve milli kültürlerini yaşayarak ortaya koymaktadırlar. Yapılan festivallere birçok ülkeden öğrenciler katılarak Türk kültürünü yakından tanıma fırsatı yakalamakta. Bu da bizim için çok önemli bir değer ve gelişmedir.”

Panelin ardından, Türkmenistan vatandaşı olup üniversitemizde eğitim gören öğrenciler konuşmalarını gerçekleştirip, günün anlam ve önemi adına şiir okudular.

Panel sonrası katılımcılara “Geleneksel Türkmen Pilavı” ikram edildi.

Haber: Kübra TOKSUN, Semra SEMİZ
İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü