Türkiye'nin tek Osteoarkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi olan İÜ Osteoarkeoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Prof. Dr. Vedat Onar yaptığı açıklamada, İstanbul Marmaray ve metro kazıları sırasında bulunan 57 türdeki hayvan kemiğinin sergilendiği merkezin, arkeolojik hayvan kemiklerinin incelendiği önemli bir kurum olduğunu, büyüyerek hizmet vermeye devam ettiğini söyledi.

Prof. Dr. Onar, kazılarda Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait kemikler bulduklarını aktararak, “Binlerce hayvan kemiğini inceliyoruz. Bu alan içinde 57 tür keşfettik. 60 binin üzerinde, yaklaşık 12 kamyon kemik incelendi. Kemiklerden yola çıkarak o günkü sosyal yaşam, insan hayvan ilişkisi, beslenme alışkanlıkları ve dönemin kültürel yapısını anlamaya yönelik bilgiler ortaya koymaya çalışıyoruz. Bir kemiğin ne anlattığını, ne ifade ettiğini anlamamız gerekiyor. İncelediğimiz kemikler 58 bin metrekarelik alandan çıktı. İstanbul’un kuruluşunda 4 bin yıllık geçmişinden bahsedilirken, daha geriye gittiğini görebiliyoruz.” diye konuştu.

Kazılarda milattan önce 6000-6500 yıllarına ait kalıntılara ulaştıklarını ifade eden Prof. Dr. Onar, şunları söyledi: “Sonuçlarını yeni alabildiğimiz bir malzememiz daha var ki bu Avrupa bizonunun o günkü İstanbul sınırları içerisine uzandığını gösteren kalıntılarda elde edilmiş olgu. Kazı çalışması derinleştikçe Neolitik döneme kadar gittik. Marmara Denizi’nin göl aşamasından çıktığı bu döneme ait insan iskeletleri ve yaşam kalıntıları bulundu. İstanbul’un tarihini değiştirebilecek bulgulara ulaşıldı. Prof. Dr. Onar, 57 tür içerisinde tüketim artığı koyun, keçi, deve, sığır gibi kesilmiş hayvanların kalıntılarını teşhis ettiklerini, yine o döneme ait kemiklerden sap ve alet yapıldığını, dekoratif amaçlı kullanılmış kemikler bulduklarını söyledi.

İşlenmiş kemiklerden çeşitli bilgiler elde ettiklerine dikkati çeken Prof. Dr. Onar, şöyle devam etti; “Koyunların tarak kemiğini kullanmışlar. Tarak kemiği aynı zamanda tekstil amaçlı kullanılmış. En yoğun kemikler at kemikleriydi. Atların, bu alana iki şekilde atıldığını gördük, ölü ve kesilmiş olarak. Kesilmiş kemiklerin üzerinde kasaplık izlerini rahatlıkla görebiliyorsunuz. Tek hörgüçlü develere rastladık. Balık türleri de çok zengin. Deniz kaplumbağasında Caretta Caretta türlerine rastladık. Ayı oynatıcılığının yapıldığını gösteren bulgular da mevcut.”

Kemiklere ilişkin detaylı bilgiler veren Prof. Dr. Onar, sözlerini şöyle tamamladı; “Alanımızda 4 boynuzlu bir koyun kalıntısı vardı ki bunun orijinali Suriye taraflarıdır. Bu kemik, limanın ticari yolunu göstermesi açısından önemli bir vesika olma özelliği taşıyor. Yine enteresan bir şekilde ceylan kalıntısı çıktı. Bir de maymun kafatası bulduk. Pet hayvanı olarak kedi, köpek çok fazlaydı. Evcil ördekten tutun yaban ördeğine, tavuktan tutun akbabaya geniş bir yelpazede kuş türlerine rastladık. Kazılarda iki fil kalıntısını bile bulduk.”

Kaynak: AA (5 Kasım 2015)

İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü