İstanbul Üniversitesi'nin Merkez Kampüsü içinde yer alan Beyazıt Kulesi, yangınları gözetlemek ve haber vermek amacıyla İstanbul'un Beyazıt semtinde 1749 yılında inşa edildi. 85 metre yüksekliğine sahip olan kule, başlangıçta ahşap olarak inşa edilmiş ancak 1756'daki Cibali yangınında yanmıştır. 1826'da yeniden yapılan kule yeniçeri ayaklanmasında tekrar yanmıştır. Beyazıt Kulesi üçüncü kez Sultan II. Mahmut döneminde 1828 yılında mimar Senekerim Balyan'a yaptırılmıştır.

Beyazıt Yangın Kulesi, yukarıdan aşağıya doğru “Sancak Katı” (bayrak bulunurdu), “Sepet Katı” (yangın bölgesine doğru sepet sarkıtılırdı), “İşaret Katı” (yangın durumunda memurlar buradan işaret verirdi) ve “Nöbet Katı” (yangın gözetleme memurlarının bulunduğu kat) olmak üzere dört bölümden oluşur. Yüksekliği 110 metre olan kulenin gözetleme yerine kadar 180, buradan üste kadar 76 olmak üzere toplam 256 ahşap basamağı vardır.

Kule, 360 Derece Dolanan Pencereleriyle Eşsiz Manzara Sunuyor

O dönemde yangınlar Beyazıt Kulesi'nden gündüzleri, sarkıtılan sepetlerle geceleri ise fener yakılarak haber verilirdi. Uzun süre geceleri farklı renklerde aydınlatılan kule İstanbullulara ertesi günün hava tahminin duyurulması için kullanıldı. Kulenin mavi renkte aydınlatılması ertesi gün havanın açık olacağını, yeşil renk yağmuru, sarı renk sisi ve kırmızı renk ise karı haber verirdi. Bu uygulamaya 1995 yılında son verildi 2010 yılında ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin girişimiyle tekrar başladı. 2010 yılındaki tadilat, İstanbul 2010 Kültür Başkenti projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Yangın kulesi, günlük hava tahminleri (sarı ışık, sis; kırmızı ışık, kar; yeşil ışık, yağmur ve mavi ışık, açık hava) ve turistik ziyaretler için kullanılır.

Kule, köşeleri pahlanmış kesik piramit biçiminde bir kaide üzerine dikilmiştir. Yapının silindirik gövdesi bu kaidenin üzerine oturan geniş bir tabla ve onun hemen üzerindeki soğan biçimli bir tabana oturur. Gövdede kaval silme biçiminde kuşaklar vardır. Gövde kendisinden çok daha geniş bir gözetleme katını taşır. Kulenin daire biçimli gözlem katına girdiğinizde etrafı 360 derece dolanan pencerelerden tarihi yarımada, Üsküdar ve Galata bölgelerinin yanı sıra adaları da gözleme fırsatı sunuyor. Kulenin en ilginç yönlerinden biri, duvarlarıyla tavanın birleştiği dairesel kuşakta kesintisiz olarak bir manzara resmidir. Kalemişi tekniğinde, siyah, beyaz ve gri tonlarıyla yapılan resim 1997 yılında yapılan restorasyonda sıvaların altından çıkarılmıştı. Resim kuşağındaki doğa manzarası içine köşkler, kasırlar, köprüler, çeşmeler serpiştirilmiştir. Bu manzara şeridinde en şaşırtıcı öge yangın kulesinin bizzat kendisinin resmedilmesidir.

Müze, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü’nün onayıyla 23 Temmuz 2013 tarihinde Özel Müze olarak tescillenmiştir.