“Tıp bilimine yön veren 100 Türk” arasında yer alan Prof. Dr. Tamer Demiralp, İstanbul Üniversitesinde yürütülen nörobilim alanındaki çalışmalar hakkında bilgi verdi.
“Ülkemizin Bilimsel Araştırma Potansiyelinin Belirlenmesi Çok Değerli Bir Çaba”

Tıp bilimine yön veren 100 Türk gibi taramaların oldukça zor çalışmalar olduğunu ve kitabın önsözünde de belirtildiği gibi mutlaka gözden kaçan isimlerin olabileceğini belirten Prof. Dr. Demiralp, “Yayın ve atıf sayılarının bilimsel performansı değerlendirmek açısından yegane ölçüt olmadığını göz önüne almak gerekir. Her şeye rağmen ülkemizin bilimsel araştırma potansiyelinin belirlenmesi ve alanında etkili araştırma laboratuvarlarının geliştirilmesinde başvurulabilecek uzmanları belirlemek açısından çok değerli bir çaba” dedi.

“Bu Listede İstanbul Üniversitesi’nden Çok Sayıda Araştırmacının Yer Alması Üniversitemiz Adına Çok Sevindirici”

Çalışmada, Türk tıp insanları uluslararası literatürde kabul edilen “H-endeksi” ölçütüne göre sıralandı. H-endeksi, bilim insanlarının yaptığı araştırmaların aldığı atıf sayısını gösteriyor. H-endeksi ne kadar yüksekse, bilim insanının araştırmaları alanında o kadar çığır açıcı nitelik taşıyor. Kendisi de listede 67. sırada yer alan Prof. Dr. Demiralp, “Ayrıca, bu listede İstanbul Üniversitesi ve İÜ-Cerrahpaşa Üniversitesi’nden çok sayıda araştırmacının yer alması üniversitemiz adına çok sevindirici. İstanbul Üniversitesi’nden emeklilik ve diğer nedenlerle ayrılmış olsa da akademik çalışmalarını eski birimleri bünyesinde yürütmeye devam eden veya yurt dışında çalışsa da İstanbul Üniversitesi’ndeki gruplarla ortak araştırmalar yürüten önemli isimler de listede yer alıyor. Bu çerçevede, İstanbul Tıp Fakültesi Nöroloji Anabilim Dalı’nda Davranış Nörolojisi ve Hareket Bozuklukları Birimini kuran ve araştırmalarını emeklilik sonrasında da bu birimde sürdüren Prof. Dr. Murat Emre ve Alman Nörodejenaratif Hastalıklar Merkezi’nin önde gelen araştırmacılarından Prof. Dr. Emrah Düzel’in de bu listenin ön sıralarında yer aldıklarına dikkat çekmek isterim. Bu da nörobilim alanında üniversitemizin konumunu ve potansiyelini belirlemek açısından çok önemli” şeklinde konuştu.

“Beynin Kompleks İşlevlerinin Çözümlenmesi Nörobilim’e Yönelmeme Neden Oldu”

Prof. Dr. Demiralp Nörobilim çalışmaları hakkında, “Fen ve Mühendislik alanlarına karşı ilgim, Tıbbi Fizyoloji alanındaki araştırmalarımda ilk günden itibaren Merkezi Sinir Sistemi’nin en karmaşık işlevlerini oluşturan, dikkat, bellek, öğrenme, karar verme süreçleri gibi bilişsel süreçlere yönelmeme neden oldu. Beynin bu kompleks işlevlerinin çözümlenmesinde, günümüzde kesin olarak ortaya çıktığı gibi, matematik, fizik, bilgisayar bilimleri gibi disiplinlerle yaşam bilimleri arasında güçlü bir etkileşimin olması gerekiyordu. Bu nedenle beyin elektriksel sinyallerinin çözümlenmesine ve Elektroensefalogram (EEG) ile çeşitli bilişsel görevler sırasında beyin elektriksel aktivitesinde ortaya çıkan değişimleri ölçmeye yönelik çalışmalar yürüttüm. Uzmanlık sonrasında bir yıl süreyle DAAD (Alman Akademik Değişim Servisi) bursuyla Almanya’da Prof. Dr. Erol Başar’ın laboratuvarında bulundum. Bu dönemde ve arkasından Erol hocayla yürüttüğümüz ortak araştırmalar beni uluslararası alanda etki değeri yüksek bilimsel yayınlar yazmak konusunda oldukça geliştirdi. İlerleyen yıllarda NATO bursuyla bir yıl ABD’de Kaliforniya Üniversitesi’nde (San Diego) ve Alexander von Humboldt vakfından aldığım destekle de Almanya’da Magdeburg Üniversitesi’nde çalışma olanağı buldum. Her iki seyahatim de uluslararası bilimsel iş birlikleri geliştirmek açısından çok faydalı oldu, ama sonuç olarak 32 yıldır süren Nörobilim çalışmalarımı bu 3 yıllık süre dışında tamamen İstanbul Üniversitesi’nde yaptım” değerlendirmesinde bulundu. Prof. Dr. Demiralp sözlerine şöyle devam etti: “Bundan dört yıl kadar önce ise, Kalkınma Bakanlığı desteğiyle kurulan “İstanbul Üniversitesi, Hulusi Behçet Yaşam Bilimleri Laboratuvarında” kurduğumuz 3 Tesla Manyetik Rezonans görüntüleme sistemi ile fonksiyonel beyin görüntüleme alanına girdik ve genç arkadaşlarımın büyük çabalarıyla bugün beynin duyusal ve bilişsel süreçler sırasındaki aktivitesini haritalayabiliyor, beynin yapısal ve işlevsel bağlantılarını görüntülüyoruz. Bu laboratuvarın kurulmasıyla birlikte ülkemizde fonksiyonel nörogörüntüleme alanında araştırma laboratuvarı kuran ilk birkaç kurumdan biri olduk.”

“Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın Nörobilim Araştırma Alt Yapılarının Kurulmasıyla İlgili Çağrıya Çıkması Umut Verici”
Nörobilim gibi disiplinler üstü bir alana verilen desteğin Türkiye’de uzun yıllar boyunca oldukça sınırlı düzeyde kaldığını belirten Prof. Dr. Demiralp, “Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 2018’de Nörobilim araştırma altyapılarının kurulmasıyla ilgili bir çağrıya çıkması bu açıdan umut verici. İstanbul Üniversitesi olarak bu çağrıya bir proje sunduk. Bu alanda İstanbul Üniversitesi’nin öncü rol alabilecek kurum olduğunu da belirtmeliyim” dedi.

“Bu Alanlarda Referans Kliniklere Sahip Olmanın Yanı Sıra Çok Sayıda Araştırma Laboratuvarı Barındırmaktayız”
Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 2018 yılında yaptığı Nörobilim mükemmeliyet merkezleri kurulmasına yönelik çağrıya sunulan projeleri hakkında bilgi veren Prof. Dr. Demiralp şunları ifade etti, “Strateji ve Bütçe Başkanlığı bu yıl içinde Nörobilim alanında mükemmeliyet merkezleri kurulması amacıyla bir çağrı yayınladı. Biz de stratejik planında Deneysel ve Klinik Tıp araştırmalarına ve Nörobilim alanına yer veren bir üniversite olarak Aziz Sancar-DETAE müdürü Prof. Dr. Günnur Deniz’in yürütücülüğünde Sinirbilim Anabilim Dalı’nın merkezinde yer aldığı bir projeyle bu programa başvurduk. Bunu yaparken Nörobilim’in tüm çerçevesini kapsayacak genel bir proje vermektense, İstanbul Üniversitesi bünyesinde temel ve klinik bilim uzantılarıyla en güçlü olduğumuz alanları belirlemeye çalıştık. Bu çerçevede, DETAE’nin Sinirbilim ve diğer Anabilim Dallarının yanı sıra İstanbul Tıp Fakültesi - Nöroloji, Fizyoloji, Farmakoloji ve İç Hastalıkları Anabilim Dalları ve Hulusi Behçet Yaşam Bilimleri Araştırma Laboratuvarı bünyesinde en fazla çalışılan Nörodejenerasyon ve Nöroinflamasyon konularına yönelmeyi uygun bulduk. Çünkü bu alanlarda referans kliniklere sahip olmanın dışında çok sayıda araştırma laboratuvarı da barındırmaktayız.”

“İstanbul Üniversitesi’nin Nörobilimin Türkiye’deki Gelişimi İçin Önemli Bir Sorumluluk Taşıması Gerekir”
İstanbul Üniversitesi’ndeki birikimin ve çabaların mahsüllerini Web of Science üzerindeki bir taramayla da ortaya koymanın mümkün olduğunu belirten Prof. Dr. Demiralp, yayın ve atıf sayıları incelendiğinde İstanbul Üniversitesi’nin Nörobilim alanında hem sayı hem de nitelik açısından diğer kurumların çok daha önünde yer aldığını söyledi. Prof. Dr. Demiralp “Bu taramada görece genç üniversitelerin de hakkını korumak açısından son 10 yıllık veri kullanıldı. Şekilde görüldüğü gibi, İstanbul Üniversitesi en yakın üniversitenin bile iki katı kadar fazla ve çok atıf alan yayın üretmiş. Tabii burada iki tıp fakültesinin birikiminin de önemli rolü olduğunu belirtmek lazım. Bu sonuçla övünmek veya sevinmekten çok hem üniversitemizde hem de ülkemizde Nörobilimi daha fazla geliştirmek için taşıdığımız sorumluluğu fark etmemiz daha önemli. Çünkü, uluslararası alana bakıldığında bilimsel araştırmada ülke olarak oldukça mütevazı bir yerde olduğumuzu da saptamak lazım. Ancak, mevcut bilimsel çıktılar, İstanbul Üniversitesi’nin Nörobilimin Türkiye’deki gelişimi için önemli bir sorumluluk taşıdığını ve bu konumun gerek üniversite yönetimimizce, gerekse ülkenin bilim politikasını belirleyen kuruluşlarca göz önüne alınmasının ve özellikle Nörobilime gönül veren genç araştırmacılarımıza daha çok sahip çıkıp, daha geniş araştırma kadroları oluşturmamızın önemini vurguluyor” şeklinde konuştu.

İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü