İÜ Farabi Avrasya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi (FAMER) ve El-Farabi Kazak Milli Üniversitesi iş birliğiyle Prof. Dr. Fuat Sezgin Anısına düzenlenen 3. Uluslararası Avrasya Çalışmaları Sempozyumu, 17 Temmuz 2019 tarihinde İÜ Prof. Dr. Fuat Sezgin Kongre ve Kültür Merkezi’nde “Avrasya’da Bilim ve Teknoloji Öncüleri” temasıyla gerçekleştirildi.

Sempozyum saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasıyla başladı. İÜ FAMER tanıtım filminin izlenmesiyle devam eden sempozyumun açılış konuşmaları İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, İÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati Develi, İÜ FAMER Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kızılcık, İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, El-Farabi Üniversitesi Tarih Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mendigul Nogaibayeva, El-Farabi Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talas Omarbekov, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı adına Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Akış ve Avrupa Konseyi Türkiye Ulusal Delegasyonu Fatma Genç Ünay tarafından yapıldı.

“Öncüler, Bilimde Dünyanın Yönünü Değiştiriyor”

İÜ FAMER’in öğrenciler ve araştırmacılar için kurslar ve stajlar tertip ettiğini söyleyen İÜ FAMER Müdürü Prof. Dr. Abdullah Kızılcık, “Toplumu aydınlatmak amacıyla seminerler, paneller, konferanslar ve sempozyumlar düzenliyoruz. Bu maksatla ilkini ‘İslamiyet Bağlamında Türk Dünyası’, ikincisini ‘Türkiyat ve Şarkiyat Çalışmaları’ adıyla gerçekleştirdik. Bu yılki sempozyumu da ‘Avrasya’da Bilim ve Teknoloji Öncüleri’ adıyla on farklı ülkeden araştırmacı ve akademisyen ile gerçekleştiriyoruz. Sempozyum konusunu Avrasya’da Bilim ve Teknoloji Öncüleri olarak belirlememizin nedeni, öncülerin bilimde dünyanın yönünü değiştirmeleri. Bu değişimlerin insanlığın hayrına olmasını ümit ediyoruz” dedi.
Prof. Dr. Abdullah Kızılcık sözlerini şu şekilde tamamladı: “Sempozyumun Prof. Dr. Fuat Sezgin adına düzenlenmesinin nedeni de Türkiye’de 2019 yılının Fuat Sezgin Yılı seçilmiş olmasından dolayıdır. Nitekim Fuat Sezgin hayatını ilime ve özellikle Müslüman ilim adamlarının eserlerine adamış ve bilim tarihi alanında öncü olmuştur. Günde 17 saat çalışması ve 10’dan fazla dil bilmesiyle genç nesillere rol modeldir.”

“Bilim İnsanları, Toplumların Tarihi Macerasını Anlama Çabalarını Dün Olduğu Gibi Bugün de Sürdürüyor”

Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı adına konuşma yapan Dr. Öğr. Üyesi İbrahim Akış, “Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı olarak İstanbul Üniversitesi ile bu sempozyumda paydaş olmaktan onur duymaktayız. Bilim insanları, toplumların tarihi macerasını anlama çabalarını dün olduğu gibi bugün de sürdürüyor. Tarihte Avrasya coğrafyasında uluslararası ticaretin güzergahı olan İpek Yolu’nun varlığı büyük bir zenginlik oluşturdu. Oluşan bu zenginlikle, bu yol üstünde büyük kentler kuruldu. Okuma ve yazma oranı yüksek ve büyük kütüphanelerin kurulduğu bu kentlerde adeta bir ‘Türkistan Okulu’ kuruldu ve büyük bir uygarlık gelişti. Zenginliğin, bilimin, barışın ve huzurun geliştiği Avrasya coğrafyasında; insan haklarını, hak, hukuk ve eşitlik temelleri üzerinde yükseltmek şarttır. Sanatçılar, aydınlar ve bilim adamları kendilerini herhangi bir siyasi, felsefi ya da dini dogmalara hapsetmeden bu uygarlık coğrafyasının yol açıcısı olmalıdırlar” ifadelerine yer verdi.

“Bilim İnsanlığın Ortak Ürünüdür”

Bilimin, insanlığın ortak ürünü olduğunu vurgulayan İÜ Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Hayati Develi, “Bu ürünün üreticilerinden biri de bizleriz. Bize okullarda uzun yıllar boyunca buradaki varlık hissettirilmedi ve anlatılmadı. Bildiğimiz her türlü bilginin Batı’dan geldiği öğretildi. Oysa Fuat Sezgin gibi değerli hocalarımızın anlattığı gerçekler ışığında biliyoruz ki; bu topraklar da en geniş anlamda bugünkü bilimin doğuşuna çok ciddi bir katkı sağlamıştır. Öncelikle bunu öğrenmek, ortaya çıkarmak ve bu bilinci genç nesillere aktarmak zorundayız. Bugün, yeniden dünyaya bilim üreten bir toplum haline gelmemiz gerekiyor. Son yıllarda Türk dünyasındaki akademisyenler, bilim insanları ve kurumlar arasında ilişkilerin arttığını memnuniyetle görüyoruz. Eğer bilgiyi üretemezsek dünyanın geri kalmış toplumu oluruz ve geleceğe hiçbir şey taşıyamayız. Farabi Avrasya Araştırmaları Merkezi aslında bu amaçla kurulmuş bir merkezdir” şeklinde konuştu.

“Türkler Bilimsel Keşifler Yaparak Avrupa’ya Örnek Oldu”

Sözlerine sempozyumun gerçekleştirilmesinde emeği geçen herkese teşekkürlerini sunarak başlayan El-Farabi Üniversitesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Talas Omarbekov, 1453’lerde temeli atılan İstanbul Üniversitesi’nde Farabi araştırmalarının yapılmasından büyük gurur duyduğunu kaydetti. Avrasya bölgesi gibi bir bölgede yaşamanın kendileri için bir övünç kaynağı olduğunu belirten Prof. Dr. Talas Omarbekov şu ifadeleri kullandı: “Türkler Avrasya bölgesinde devlet kurarak, büyük bilimsel keşifler yaparak Avrupa’ya örnek olmuşlardır. Orta Asya’da Türk dünyasının Rönesans’ı sayılan İbni Sina’lar, Yusuf Has Hacip’ler, Farabi’ler bu bölgeden çıkmıştır. Bu kültürel miras bizim tükenmez hazinelerimizdir. Hazinemizi dünyaya tanıtmak ise bizim için çok önemlidir. Tabi bunların arasında bizim kendi topraklarımızda doğan ve ikinci öğretmen unvanını alan El-Farabi ile de gurur duyuyoruz. El-Farabi’nin kültürel mirası bizim tükenmez hazinelerimizdir aynı zamanda onun bu hazineleri de Türk dünyasını birleştirmektedir.”

“El-Farabi Araştırma Merkezi Önemli Araştırmalar Yürütmekte”

El-Farabi Üniversitesi Tarih Bölümü Dekanı Prof. Dr. Mendigul Nogaibayeva, El-Farabi Üniversitesi adına bir kutlama mesajı sundu. Prof. Dr. Mendigul Nogaibayeva kutlama mesajında şu ifadelere yer verdi: “Sayın katılımcılar davetiniz için El-Farabi Üniversitesi adına hepinize teşekkür ediyorum. Fuat Sezgin’i anmak için düzenlenen bu sempozyuma hepiniz hoş geldiniz. İstanbul Üniversitesi ve El-Farabi Üniversitesi arasındaki anlaşma sonucu oluşan El-Farabi Araştırma Merkezi, çok önemli araştırmalar yürütmekte.”

“Üniversiteler Bütün Alanlara Işık Tutacak Kurumlar Halinde Olmalı”

İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Doç. Dr. Mustafa Aydın, Avrasya coğrafyasının önemine değinerek şu ifadelere yer verdi: “Avrasya coğrafyası dünya nüfusunun nerdeyse yüzde seksenini içinde barındıran bir coğrafya. Yer altı zenginlikleri bakımından tarihin değişik dönemlerinde her daim ulusların birbirleriyle çekiştiği, enerji kaynaklarına ulaşmak için mücadele ettikleri bir coğrafya oldu. Bu coğrafya dünyanın en pahalı, en kıymetli coğrafyası. Bu coğrafyaya sahip olduğumuz için çok şanslıyız.”

Doç. Dr. Mustafa Aydın konuşmasını şu sözlerle tamamladı: “Üniversiteler topluma ışık tutan, aydınlatan, siyasilere yön veren, ekonomistlerin nereye nasıl gideceğini belirleyen kurumlardır. Ne bir siyasetçiden ne bir ekonomistten ne bir diplomattan ne bir iş insanından ne de bir üreticiden şikâyet etmeye hakkımız yok çünkü onları biz yetiştiriyoruz. Eğer biz doğru şekillendirirsek, doğru siyasetçi, ekonomist, diplomat yetiştirirsek sorun olmaz. Dolayısıyla üniversiteler bütün alanlara ışık tutacak kurumlar halinde olmalıdırlar. Eğer biz üniversiteler bu görevi layıkıyla yaparsak coğrafyamızda bir nebze de olsa barışı tesis etmiş oluruz.”

“İstanbul Üniversitesi Tarihi ve Kültürel Açıdan Üzerine Düşen Sorumluluğun Farkında”

İÜ Rektörü Prof. Dr. Mahmut Ak, “Üniversitemizde 60 kadar uygulama ve araştırma merkezi bulunmaktadır. Bu merkezlerin katkıda bulunduğu alanlardan birisi de hiç kuşkusuz toplumumuzun ihtiyaç duyduğu ilmi, edebi ve kültürel toplantılardır. Bu maksatla Farabi Avrasya Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi’mizin Farabi Kazak Milli Üniversitesi ile birlikte düzenlemiş olduğu ‘Avrasya’da Bilim ve Teknoloji Öncüleri’ konulu 3. Avrasya Çalışmaları Sempozyumunu destekliyor ve ilim dünyasına katkı sağlayacağını ümit ediyorum” dedi.

Prof. Dr. Mahmut Ak konuşmasına, “Sempozyumun Prof. Dr. Fuat Sezgin anısına düzenlenmesi ve sunumların bu salonda gerçekleşmesi ayrıca önemlidir. Üniversitemiz tarafından kendisine fahri doktora unvanı verilen ve Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Büyük Ödülüne layık görülen Fuat Sezgin, İslami bilimler tarihine dair önemli sayıda eserler kaleme almış ve özellikle hayatının son yıllarında, İslam toplumunda İslam Bilim geleneğini yeniden canlandırmaya yönelik İslam medeniyetinde bilim anlayışıyla ilgili çeşitli konferanslar vermiştir” ifadeleriyle son verdi.

“İhtiyaç Odaklı ve Çok Boyutlu Bir Sempozyum”

Avrupa Konseyi Türkiye Ulusal Delegasyonu Fatma Genç Ünay ise konuşmasında şunları dile getirdi: “İhtiyaç odaklı, çok boyutlu böyle bir sempozyumun düzenlenmesi, akademisyenlerin bu maksatla bir araya gelmeleri ve birlikte ortak projeleri yürütmeleri her iki ülke adına memnuniyet verici bir gelişmedir. Bu sempozyumun ülkelerin ihtiyaç duyduğu bilim ve teknoloji gelişmelerine, İslam dünyasına bir motivasyon kaynağı olacağına gönülden inanıyorum. Prof. Dr. Fuat Sezgin İslam, Bilim ve Teknoloji Müzesi’nin kurulmasının yegâne sebebinin kendine güvenen, çalışkan, bilim ve teknolojide söz sahibi bilim adamları yetiştirmesine katkı sağlamak olduğunu düşünüyorum. Bu vesileyle Avrupa Konseyi çalışmalarımızda çeşitli ülkelerde Prof. Dr. Fuat Sezgin isminin saygınlıkla duyulması bizim ve delegasyonumuz için gerçekten gurur verici.”

Açılış konuşmalarının ardından Sempozyum Düzenleme Kurulu’na ve konuşmacılara Prof. Dr. Mahmut Ak tarafından plaket takdim edildi.

3. Uluslararası Avrasya Çalışmaları Sempozyumu’nun ilk günü, 4 farklı salonda gerçekleştirilen 8 farklı oturumda tamamlandı. Oturumlarda “Teknoloji ve Bilim Çalışmaları”, “Türkoloji Araştırmaları I”, “Pakistan-Hindistan Alt Kıtasında Şarkiyat Çalışmaları”, “Türkoloji Araştırmaları II”, “Eğitim, Bilim ve Tarih Çalışmaları”, “Tarih, Edebiyat ve Dilbilimi Çalışmaları”, “Dilbilimi ve Bilimler Tarihi Çalışmaları” ve “Edebiyat, Dil ve Eğitim Bilimleri Çalışmaları” başlıklı konular ele alındı.

3. Uluslararası Avrasya Çalışmaları Sempozyumu 19 Temmuz 2019 tarihine kadar devam edecek.

Haber: Kübra TOKSUN
İÜ Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü