İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Araştırma Laboratuvarları


Araştırma kapasitesini bilimsel yayınların ötesine taşımayı, ülke, bölge ve dünya toplumunun sorunlarına çare üreten yeni teknoloji ve ürünleri geliştirmeyi en önemli hedefi olarak kabul eden İstanbul Üniversitesi (İÜ), toplumun ihtiyacına yönelik çevre, enerji kaynakları, sosyal, sağlık ve mühendislik alanlarında çalışmalarına devam ediyor.

İÜ bünyesinde Fen alanında aktif olarak çalışmalarına devam eden 53 adet araştırma laboratuvarı bulunuyor. Bu laboratuvarlarda İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü, Fizik Bölümü, Biyoloji Bölümü ve Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü, insan hastalıklarından çevre ve enstrümental analiz araştırmalarına kadar geniş kapsamda araştırmalar gerçekleştiriyor.

Soldaki sekmelere tıklyarak İÜ Fen Fakültesi bölümlerinin araştırma laboratuvarlarını inceleyebilirsiniz.


Haber: Fatmanur Arslan, Elif Taşçı
İÜ Kurumsal İletişim Koordinatörlüğü


Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü’nde “Odak Düzlemi Aygıtı Test ve Karakterizasyon” ve “İST60 Teleskobu” olmak üzere iki önemli araştırma laboratuvarı bulunuyor.

Odak Düzlemi Aygıtı Test ve Karakterizasyon Laboratuvarı

İstanbul Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi arasında imzalanan bir protokolle kurulan Odak Düzlemi Aygıtı Test ve Karakterizasyon Laboratuvarı, Atatürk Üniversitesi Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi bünyesinde yürütülmekte olan Doğu Anadolu Gözlemevi'ni destekliyor. T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından fonlanan laboratuvarda Doğu Anadolu Gözlemevi projesi çerçevesinde çalışmalar sürdürülüyor.


Hem Doğu Anadolu Gözlemevi'nin bilimsel aygıtlarına yönelik bir destek laboratuvarı hem de yeni aygıt gelişimi ve çeşitli sistem denemeleri için bir test merkezi olan laboratuvar, İÜ Fizik Bölümü’ndeki Nano ve Optoelektronik Araştırma Laboratuvarları ile birlikte çalışıyor. Laboratuvarın esas kısmını oluşturan pozitif basınçlı ve statik elektriklenmeye karşı özel donanımlı optik bölümde biri 3x1.5 m, biri de 0.9x0.9 m boyutlarında iki optik masa bulunuyor. Optik masalarda, bilimsel aygıtların duyarlık ölçümlerinin yapılabildiği detektör ölçüm düzeneği ile optik bileşenlerin geçirgenliklerinin ölçüldüğü ayrı bir düzenek yer alıyor. Laboratuvar ayrıca mekanik işler için küçük bir atölye ile çalışma bölümü içeriyor. Optik bölüme geçiş için izole edilen ara bir bölümde optik bileşenlere uygun önlemler alınabiliyor.

İST60 Teleskobu


Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü bünyesinde bir diğer araştırma laboratuvarı olan İST60 Teleskobu, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi ile imzalanan bir protokol çerçevesinde Ulupınar Astrofizik Gözlemevi’nde bulunuyor. Hem Üniversitemiz hem de Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi araştırmacılarına hizmet veren İST60 teleskobu, fotometrik ve görüntüleme gözlemleri için kullanılıyor. Teleskoptan alınan veriler TÜBİTAK ve BAP projeleriyle birlikte lisansüstü tezlere temel oluşturuyor.

İÜ Gözlemevi Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne ait olan 0,6 m ayna çaplı robotik teleskop ile asteroid ve kuyrukluyıldız gibi küçük Güneş Sistemi cisimlerinin astrometrik konum hesaplarının yanı sıra, yıldız, aktif galaksi çekirdeği gibi kaynakların ışık değişimlerinin ölçülebildiği, ötegezegen geçiş ışık eğrilerinin veya çift yıldız tutulma ışık eğrilerinin verileri elde edilebiliyor.

​Biyoloji Bölümü Araştırma Laboratuvarları

Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan araştırma laboratuvarlarında bitki biyoteknolojisi, biyosidal ürünler ve mikrobiyal biyoteknoloji, biyofilm, probiyotik bakteriler, yeni antimikrobiyal ajanların keşfi, ilaç tasarımı, biyolojik saat çalışmaları, biyodegradasyon, preklinik kanser araştırmalarında kanserin kemoterapötik ajanlarla ve çeşitli ekstrelerle tedavi yöntemleri; nanoteknolojik ilaçlar, inhibitörler, fotosensitizan maddeler ve hipertermi ile kanser tedavilerinin düzenlenmesi konularında araştırmalar yürütülüyor.


Laboratuvarlarımız, İÜ Eczacılık Fakültesi, Marmara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, İstanbul Cerrahpaşa Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Kimya Bölümü, Koç Üniversitesi ve Sabancı Üniversitesi Doğa Bilimleri Fakültesi ile ortak projeler yürütüyor. Ayrıca, çok merkezli öncelikli/normal araştırma projeleri ile çok sayıda yüksek lisans ve doktora tez projeleri de sürdürülüyor.


Botanik Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarı
Dizileme teknolojilerindeki hızlı ilerlemeyle, giderek artan sayıda bitki türü hakkında genomik bilgiler kullanılabilir hale geliyor ve genleri hassas bir şekilde düzenleme ve mahsul iyileştirme için yeni fırsatlar sunuyor. Bununla birlikte yeni nesil gen düzenleme teknolojileri (Crispr–Cas9), bitki gelişiminin, bitki savunma mekanizmalarının, iç-dış sinyallerin ve bitki sentetik biyolojisinin diğer uygulamalarını tespit etmeyi mümkün kıldığı gibi, tüm bu mekanizmaların altında yatan sebepleri açıklığa kavuşturmak için hücre soylarını izleme, sinyalleri entegre etme ve bitki biyosensörleri geliştirmek gibi yeni uygulamaların kullanılabilirliliği adına bir devrim niteliği taşıyor.

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarımız, bitkilerde fonksiyonel genomik, karşılaştırmalı genomik, NGS teknolojileri uygulamaları ve bunların biyoinformatik analizleri, Crispr–Cas9 teknolojisi ile temel bilim çalışmaları, tarım, sağlık, endüstriyel ve çevresel faydalara yönelik geliştirilmiş bitkiler, biyoyakıtlar ve biyomalzemeler için genetiği değiştirilmiş bitkilerin ticarileştirilme uygulamaları, bitkilerin yeni ortamlara adaptasyonu, insan beslenmesine yönelik önemli olan bitki özelliklerinin iyileştirilmesinin moleküler, fizyolojik ve biyokimyasal çalışmalarını yapmaya olanak sağlıyor. Laboratuvarımız İstanbul Teknik Üniversitesi, Marmara Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi ile yürüttüğü ortak projeler ile çok sayıda yüksek lisans ve doktora tez çalışmasına ev sahipliği yapıyor. Ayrıca kısa ve uzun vadeli staj imkânı da sunuyor.

Genom ve Biyoenformatik Analiz Laboratuvarı
Biyoloji ve tıp alanında özellikle son 50 yılda çok önemli gelişmeler yaşandı. Bu gelişmelerin birçoğu da çığır acıcı oldu. 2003 yılında sonuçları paylaşılan İnsan Genom Projesi (İGP) çığır acıcı olmasıyla beraber günümüz biyoloji ve tıbbını dönüştürmüş olması açısından da çok önemli bir yere sahip. İGP 1990-2003 yılları arasında yaklaşık olarak 15 yıl boyunca sürdü ve toplam 3 milyar dolara mal oldu. Bu derecede muazzam maddi kaynakla beraber farklı disiplinlerden bilim insanları bir araya gelerek birçok yeni deneysel metodun ve biyoinformatik analiz yönteminin uygulanması ve geliştirilmesine öncü oldular. Bu metot ve yöntemler ENCODE gibi İGP ardılı olan birçok büyük projede de geliştirilerek kullanıldı. Yeni nesil DNA/RNA dizileme metot ve yöntemlerindeki gelişmelere paralel olarak biyoinformatik alanının şu an altın çağını yaşadığını rahatlıkla söyleyebiliriz. Günümüzde genom dizilemesi çok daha kısa sürede (1-2 hafta) ve çok daha ucuza (~2000 $) yapılabiliyor. Bu analizlerin bu kadar hızlı ve ucuza yapılabilmesi biyolojide “big data science” yani “büyük veri bilimi” dediğimiz alanın gelişmesine katkıda bulunuyor. Genom ve Biyoenformatik Analiz Laboratuvarı bu büyük biyolojik verinin analizi için makine öğrenimi de dahil çeşitli hesapsal metotlar kullanarak gerekli analiz yöntemlerini geliştiriyor. Ayrıca laboratuvarımızda tüm yeni nesil DNA/RNA metodlarının (mRNA-seq, miRNA-seq, tRNA-seq, Ribo-seq, Nanopore-seq, vb.) hem deneysel hem de hesapsal biyoloji kullanarak analizleri yapılıyor.

Görüntüleme ve Moleküler Mikrobiyoloji Laboratuvarı
İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan araştırma laboratuvarı TÜBİTAK-2232 Uluslararası Lider Araştırmacılar Programı desteği ile Dr. Işıl Tulum proje yürütücülüğünde Ekim 2019 tarihinde kuruldu. Laboratuvarın ana araştırma konuları, Mollicute ailesi bakterilerin ve bitki patojeni olan bakteri gruplarının nasıl oluştukları, hastalık yapma mekanizmaları, farklı yaşam tarzları arasındaki evrimsel geçişleri ve bakterilerdeki patojenliğin evrimini açıklamak için karşılaştırmalı genomik ve proteomik yaklaşımların yanı sıra patojen organizmaların ileri mikroskopi teknikleri ile gerçek zamanlı görüntülenmesi ve erken tanı sistemlerinin oluşturulması şeklinde özetlenebilir. Laboratuvarda aynı zamanda ekstrem mikroorganizmaların tanımlanması, mikroorganizmaların terapötik uygulamaları, biyosensör tasarımı, fitopatoloji, biyomühendislik ve sentetik biyoloji konularında da disiplinler arası ortak çalışmalar yürütülüyor. Laboratuvar ulusal iş birliklerinin yanı sıra, Osaka City University (Japonya) ve The University of Tokyo (Japonya) ile uluslararası iş birliği projeleri de bulunuyor.

Çevre ve Enstrümental Analiz Laboratuvarı
İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan, İstanbul Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi, TUBİTAK, TAGEM ve Sanayi Bakanlığı projeleri ile kurulan ve her geçen gün altyapısını güçlendiren laboratuvarımızda hayvansal dokular, bitki ve bitkisel ürünler ve gıda ürünlerinde çeşitli fizikokimyasal ve fitokimyasal belirlenmesi adına çalışmalar yapılıyor. Laboratuvarımız gıda ve gıda katkılarında, yem ve yem katkılarında, kullanım suları ve hayvansal dokular üzerinde spektrofotometri, polarimetri, spektroskopi ve kütle spektrometri temelli analizler ve soxhlet, mikrodalga, ultrasonik ekstraksiyon sistemleri ile metot optimizasyonları; kjeldhal protein cihazı, viskozimetre, liyofilizatör, renk tayin cihazı, kül fırını gibi temel laboratuvar cihazları ile uluslararası standartlarda araştırmalarına ve hizmet faaliyetlerine devam ediyor.


Laboratuvarımızdan son 5 yılda 18 adet uluslararası yayın, 2 TUBİTAK, 1 TAGEM, 1 Sanayi Bakanlığı ve 1 adet de KOSGEB projesi yürütüldü. 2021 yılı itibariyle 8 adet proje de yürütülmeye devam ediyor Laboratuvarımız sunduğu staj imkanlarının yanında birçok farklı üniversite ile yürüttüğü ortak projeler ile çok sayıda yüksek lisans ve doktora tez çalışması sürdürülüyor.


SEM (Scanning Electron Microscope) ve Görüntüleme Laboratuvarı
Laboratuvarda Mikromorfoloji ve fonksiyonel morfoloji alanında araştırmalar yürütülüyor. Bu laboratuvarda üç boyutlu yüzey analizi, kromozom analizleri, mikroskobik ölçümler ve her türlü mikro görüntüleme gerçekleştiriliyor ve tüm kurumlara hizmet veriliyor. 



Bitki, diş, implant, kumaş, metal, maden vb. farklı materyallerle de çalışılan laboratuvarda çeşitli mikroskoplar, üç boyutlu tarayıcılar, kameralar ve makro objektiflerle birlikte Zeiss AxioScope A1 Araştırma Mikroskobu ve Kameram Software v3.1.0.0., JEOlNeoscope JCM5000 Elektron Mikroskobu, Olympus SZX7 Araştırma Mikroskobu bulunuyor. Laboratuvar bünyesinde çalışan öğretim elemanları ve lisansüstü öğrencileriyle 116Z247 numaralı bir TÜBİTAK 1001 projesi tamamlandı. Çok sayıda tez projesi ve çeşitli BAP projelerinin tamamlandığı laboratuvarda hala devam eden projeler de bulunuyor. Bu laboratuvar, bir adet ulusal patent tescili aldı (2014/12232 Doğa Çekim Kiti).

Mikroteknik Laboratuvarı
Mikroteknik Laboratuvarlarında biyoçeşitlilik, moleküler sistematik, bitki morfolojisi, morfometri, sitoloji, bitki sistematiği ve bitki anatomisi üzerinde çalışmalar yürütülüyor. Laboratuvar bünyesinde çalışan öğretim elemanları ve lisansüstü öğrencileriyle German Research Foundation (DFG) Grant BL462/7 tarafından desteklenen bir proje ortaklığı ve çok sayıda BAP projesi yürütüldü ve yürütülmeye devam ediyor. Çok sayıda yeni türü keşfederek bilim dünyasına tanıtan laboratuvar çalışanlarını bünyesinde bulunduran laboratuvarda ayrıca T.C. Cumhurbaşkanlığı himayesinde yürütülen ‘Resimli Türkiye Florası’ projesinin araştırıcıları da yer alıyor. Laboratuvarda bitki teşhisi, bitkisel materyalin tayini konusunda tüm kurumlara hizmet veriliyor.

Bitki Doku Kültürü Laboratuvarı
İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı bünyesinde yer alan Bitki Doku Kültürü laboratuvarında bitkiler, iklim ve çevresel koşulların sınırlamalarına bağlı kalmaksızın her mevsim uygun koşullar sağlanarak aseptik ortamda vejetatif olarak çoğaltılabiliyor. 


Ülkemiz florasında 3500’ün üstündeki taksonla temsil edilen endemik bitki türlerinin ve diğer tehlike altındaki bitki gen kaynaklarının korunması, çoğaltılması ve potansiyellerinin ortaya konarak ekonomiye kazandırılmasını hedefleyen laboratuvarımız, bu doğrultuda süs bitkisi üretiminin yanında ilaç, gıda, ambalaj, boya ve kozmetik sanayinde kullanılan hammadde ihtiyacına yönelik tıbbi ve aromatik bitkilerden sekonder metabolit üretimi için çalışmalarını sürdürüyor.


Laboratuvarımız bünyesindeki deneyimli ve genç araştırmacılar, çeşitli stratejik işbirlikleri, kurum dışı veya kurum içi yüksek lisans/doktora tez projeleri ile desteklenen akademik faaliyetlerine devam ediyor.



Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarı
İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Botanik Ana Bilim Dalı Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Laboratuvarı’nda, floramızda bulunan tıbbi ve aromatik bitkilerden Süperkritik CO2 ve özgün ekstraksiyon yöntemleri ile çalışmalar gerçekleştiriliyor. Elde edilen ekstraklar “yeşil teknoloji” ile elde edildiğinden global düzeyde “yenilebilir” sağlık, gıda ve kozmetik alanında kullanılacak ürün ya da ürün hammaddesi olarak değerlendirilebilir. Buna ek olarak, Süperkritik CO2 ekstraksiyon çalışmalarında uygulanan farklı parametreler sonucunda elde edilen ekstraktlarda, geleneksel ekstraksiyonlarda görülmeyen ve özellikle sağlık alanında etkili yeni bioaktif moleküllerin varlığı da saptanabiliyor.

Laboratuvarda elde edilen doğal antiviral, antibakteriyal, antikanserojen vb. özellikteki fenolik ve flavanoid maddeler ile özgün, yeni moleküllerin varlığının saptanması grubun temel amacını oluşturuyor. Bu madde ve moleküllerin sağlık (kanser, obezite, siroz, otoimmün hastalıklar vb) etkilerini saptamada sağlık ve gıda alanında üniversite ve ticari firma bazında disiplinler arası işbirlikleri bulunuyor ve AR-GE çalışmaları yürütülüyor.

Çevre Biyolojisi ve Ekolojisi Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Çevre Biyolojisi ve Ekolojisi Ana Bilim Dalı laboratuvarlarında iç su balıklarının tür çeşitliliği ve dağılmaları; balıkların büyüme ve üreme biyolojileri, balık türleri ile habitatları arasındaki ekolojik ilişkiler inceleniyor. İç sularda yaşayan bentik omurgasızlar ve ostracod türlerinin belirlenmesi, yayılımları ve bu canlıların yaşam ortamlarının su kalitesi yönünden incelenmesine yönelik çalışmalar yürütülüyor. 

Özellikle, iç sularımızdaki yeni balık türleri, endemik ve yabancı türler hakkında araştırmalar yapılıyor. Bunlarla birlikte, terkedilmiş madenler, toprak ve bitkilerde ağır metal birikimi, kirlenmiş çevrelerin fitoremediasyonu ve ekorestorasyonu için uygun bitkilerin belirlenmesi, nanopartikül toksisitesi, mikoriza ve kuraklık, fotosentez ve ROS, Mikroalgler ve hormon gibi alanlarda çalışmalar yapılıyor.



Genel Biyoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Genel Biyoloji Ana Bilim Dalı kapsamında 8 farklı laboratuvar bulunuyor.

Radyobiyoloji ve Biyolojik Dozimetri Laboratuvarı’nda, radyoterapi gören hastaların tedaviye verecekleri cevabın önceden bilinmesinde kromozom radyoduyarlığının rolü, kromozom kararsızlığı ile kanser ve yaşlanma arasındaki ilişkinin anlaşılmasına yönelik araştırmalar yapılıyor.

Doku ve İmmünohistokimya Laboratuvarı’nda, kanser, diyabet, hiperlipidemi gibi hastalıkların çeşitli deneysel modellerle incelenmesi, çeşitli antioksidanların ve ilaçların etkilerinin araştırılmasına yönelik çalışmalar gerçekleştiriliyor.

Hücre ve Tümör Biyolojisi Araştırma Laboratuvarları’nda, hücre soylarına çeşitli ajanların uygulanması ile hücre kinetiği, toksisite, motilite invazyon, apoptoz ve gen ekspresyon seviyeleri çalışılıyor.
Moleküler Kanser Biyolojisi ve Biyoenformatik Araştırma Laboratuvarı’nda, çeşitli antineoplastik ajanların ve bitki ekstrelerinin hücre ve doku kültüründe sitotoksisite analizleri, hücre kinetiği parametreleri apoptotik İndeks değerleri, DNA hasar ve onarım sinyal yolakları çalışılıyor.

Radyoekoloji Laboratuvarı’nda, Multistersör etkinin denizel organizmalarda araştırılması, denizlerde küresel değişikliklerin araştırılması, mikroplastik kirliliği ve biyolojik etkilerinin araştırılması çalışmaları yapılıyor.
Moleküler Radyobiyoloji ve Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarı’nda, in vitro ortamda gama radyasyonu ile çeşitli abiotik stres faktörlerine dirençli yeni bitki soyları geliştirilerek moleküler ve biyokimyasal analizleri yapılıyor.

Moleküler Radyobiyoloji ve Bitki Genomik Araştırma Laboratuvarı’nda, bitkilerde ploidi ıslahı ile uçucu yağ gibi ekonomik ve tıbbi önemi olan ürünlerin artışına, çeşitli abiotik ve biyotik stres faktörlerine toleransı arttırılmış yeni bitki hatlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülüyor.

İleri Kök Hücre ve Biyomoleküler Teknoloji Araştırma Laboratuvarı’nda, preklinik kanser araştırmalarında kanserin kemoterapötik ajanlarla ve çeşitli ekstrelerle tedavi yöntemlerinin yanında kanser tedavilerinin düzenlenmesi konularında araştırmalar yapılıyor.

Hidrobiyoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Hidrobiyoloji Ana Bilim Dalı bünyesinde Su Analiz Laboratuvarı, Plankton Araştırma Laboratuvarı, Plankton Kültür Laboratuvarı, Bentos Araştırma Laboratuvarı, Balık ve Balıkçılık Araştırma Laboratuvarı ve Denizel Biyoaktif Madde Araştırma Laboratuvarı olmak üzere 6 farklı araştırma laboratuvarı bulunuyor. 

Bu laboratuvarlar, Cumhurbaşkanlığı’na bağlı faaliyet gösteren Bakanlıklar ve Araştırma Merkezleri gibi resmî kurumlara ve Avrupa Birliği bünyesindeki AR-GE projelerine ve özel sektörde faaliyet gösteren firmalara hizmet veriyor. Uluslararası ikili işbirliği projelerinin de yürütüldüğü laboratuvarlarda deniz ve tatlı sularda bulunan planktonik organizmalar ile tek hücreli zararlı alg artışlarına neden olan türlerin ve bolluklarının belirlenmesi, sularda toksin üreten türlerin teşhisi ve izlenmesi, iklimsel değişikliklerin plankton üzerindeki etkilerinin araştırılması, sedimentte kist analizi ve kültür çalışmaları, omurgasız bentik canlılar ve ekolojileri, balık ve balıkçılık, endemik ve korunması gereken türlerin ortaya çıkarılması, istilacı türlerin yayılımları, mikroplastik ve ağır metal kirliliği ile denizel kaynaklarından farklı biyobileşenlerin ekstraksiyonu ve bu bileşenlerin biyomedikal ekipmanlarda kullanım potansiyelleri araştırılıyor. 


​Türkiye deniz ve iç sularındaki biyoçeşitlilik ortaya konarak keşfedilen yeni türlerle dünya literatürüne katkı sağlanıyor. Özellikle sularımızdaki kirlilik durumu araştırılarak başlıca içme suları olmak üzere yer üstü su kaynaklarından güvenli ve sürdürülebilir yararlanma yolları üzerine çalışmalar yürütülüyor.





Moleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Moleküler Biyoloji Ana Bilim Dalı kapsamında Biyokimya Araştırma Laboratuvarı, Moleküler Hücre Biyolojisi Araştırma Laboratuvarı ile Primer ve Kök Hücre Araştırma Laboratuvarı bulunuyor.

Biyokimya Araştırma Laboratuvarı’nda çeşitli hastalıklarda hücre ölümü, hasar ve doku onarım mekanizmaları biyokimyasal seviyede araştırılıyor. Ayrıca yeni moleküllerin biyokimyasal aktiviteleri, çeşitli deneysel hastalık modelleri ve insan hastalıklarında terapatik ajanların etkileri kapsamlı olarak inceleniyor. Bu laboratuvarda çalışan öğretim üyelerimizin farklı fakültelerle yaptığı insan sağlığına yönelik translasyonel araştırmalarla, deneysel çalışma sonuçlarının klinikte uygulamaya geçirilmesi hedefleniyor. Bu laboratuvardaki araştırmalar, çok sayıda BAP ve TÜBİTAK destekli Ar-Ge projeleri ile yürütülüyor.


​Moleküler Hücre Biyolojisi Araştırma Laboratuvarı’nda diyabet, akut ve kronik akciğer hastalıkları, glikobiyoloji, lektin-karbonhidrat etkileşimleri ve glikobiyoloji-kanser ilişkisi, inflamatuvar bağırsak hastalıkları ile ilişkili moleküler sinyal mekanizmaları ve nanopartiküller ile hedefe yönelik terapi uygulamaları in vivo ve in vitro olarak çeşitli deneysel modeller ile araştırılıyor. Ayrıca, bu hastalıkları önleyici veya tanı ve tedaviye yönelik yeni terapötik ajanların ve biyobelirteçlerin keşfine yönelik araştırmalar da yapılıyor. Deneysel hastalık modellerinde ve klinikle olan ortak çalışmalarda insan sağlığına yönelik elde edilen yeni terapötik yaklaşımlarla translasyonel biyoloji ve translasyonel tıp arasında bir köprü oluşturulmaya çalışılıyor. Bunlarla beraber, nanobiyoteknoloji kapsamında hedefli ilaç taşıma sistemleri ve pankreatik mezenşimal kök hücrelerden izole edilen eksozomlar ile pankreas kanserine yönelik araştırmalar da yapılıyor. Bu laboratuvardaki araştırmalar çok sayıda BAP ve TÜBİTAK destekli Ar-Ge projeleri ile yürütülüyor.

Primer ve Kök Hücre Araştırma Laboratuvarı’nda ise Kök Hücre ve Diyabet Araştırma Grubu çalışmalarını sürdürüyor. Bu grup, Türkiye’de primer beta-hücreleriyle çalışan ilk; pankreatik progenitor hücrelerle çalışan ikinci araştırma grubudur. Kök Hücre ve Diyabet Araştırma Grubu’nun temel araştırmaları, Tip 2 diyabet gelişiminde ve pankreas hasarı sonrası rejenerasyonda rol oynayan ana sinyal yollarını ve hücrelerarası etkileşimleri sağlayan moleküllerin tanımlanmasını amaçlıyor. Bu kapsamda araştırma odağını, Tip 2 diyabet gelişimi sırasında pankreatik progenitor hücrelerin beta-hücrelerine farklılaşma mekanizmaları oluşturuyor. Ayrıca bu grup, alkolik olmayan karaciğer ve pankreas yağlanma (NASH/NAFPD) mekanizmalarında progenitor hücrelerin rolü ile ilgili sinyal yolaklarının araştırılması ve Tip 2 diyabet ile yakından ilişkili olduğu bilinen kanser gelişiminin ana aktörleri olan kanser kök hücreleri ile ilgili çalışmalar da yapıyor. Araştırmalar, BAP ve TÜBİTAK tarafından desteklenen çok sayıda Ar-Ge projesi desteği ile yürütülüyor.


Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı Laboratuvarları

İÜ Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Temel ve Endüstriyel Mikrobiyoloji Ana Bilim Dalı içerisinde Mikrobiyoloji Araştırma Laboratuvarı, Mikoloji Araştırma Laboratuvarı ve Anaerop Araştırma Laboratuvarı yer alıyor.


Mikrobiyoloji Araştırma Laboratuvarı’nda mikrobiyal ekoloji, mağara mikrobiyolojisi, yeni antimikrobiyal maddelerin keşfi, biyoremediasyon, su kirliliği (deniz, tatlı su, içme suyu, kullanma suyu), biyofilm, gıda mikrobiyolojisi, su ve gıda örneklerinden çeşitli bakteri gruplarının kültürel ve moleküler yöntemler ile izolasyonu ve tanımlanması, antibiyotik ve ağır metal direnci, özgür yaşayan amipler, mikrobiyal korozyon, dental ünitelerde mikrobiyal kirlilik, omurgasız immünolojisi gibi konularda araştırma projeleri ve lisansüstü tezler ile eğitim ve akademik çalışmalar sürdürülüyor. Bu laboratuvar bünyesinde yürütülen çalışmalar sırasında geliştirilen ikisi tescillenmiş beş adet patent başvurusu bulunuyor.

Mikoloji çalışmalarının gerçekleştirilmesinde gerekli olan temel cihaz ve ekipmana sahip olan Mikoloji Araştırma Laboratuvarı’nda; allerjenik ve mikotoksijenik funguslar, fungal korozyon, hava, su ve toprak ortamlarındaki fungal biyoçeşitlilik, tarihi eserlerde mikrobiyolojik bozunmada etkili olan fungusların kültürel ve moleküler yöntemler ile tanımlanması konularında araştırma projeleri (TÜBİTAK ve BAP) ve lisansüstü tezler ile eğitim ve akademik çalışmalar sürdürülüyor.


​Anaerop Araştırma Laboratuvarı’nda; medikal amaçlı kullanılacak metal malzemelerde bakteriyel tutunma ve biyofilm oluşum süreçleri, endüstriyel sistemlerdeki (petrol rezervuarları, soğutma kuleleri, hidroelektrik santraller vb.) mikrobiyolojik korozyonun disiplinler arası yöntemler kullanarak tespit edilmesi ile mikrobiyolojik korozyonu yavaşlatan alternatif çevre dostu uygulamalar konularında araştırma projeleri ve lisansüstü tezler ile eğitim ve akademik çalışmalar sürdürülüyor.



Zooloji Ana Bilim Dalı Araştırma Laboratuvarları

Zooloji Ana Bilim Dalı’nda, 4 farklı alanda araştırmaların yürütüldüğü Fizyoloji ve Fizyopatoloji Araştırma Laboratuvarları, Histoloji̇ ve İmmünohı̇stokı̇mya Araştırma Laboratuvarı, Hücre ve Doku Kültürü Laboratuvarı ile Moleküler ve Sistematik Araştırma Laboratuvarı bulunuyor.

Fizyoloji ve Fizyopatoloji Araştırma Laboratuvarları’nda, hayvan modellerinde çeşitli sistemlere ait fizyolojik araştırmalar yapılırken, Histoloji ve İmmünohı̇stokimya Araştırma Laboratuvarı’nda, çeşitli hayvan dokularından histolojik kesitler alınarak, histolojik ve immünohistokimyasal analizler yapılıyor.

Hücre ve Doku Kültürü Laboratuvarı’nda, hem erkek üreme sistemine ait TM3 (Leydig) ve TM4 (Sertoli) gibi hücre soyları, hem de HepG2, B16-F10 gibi kanser hücre soyları ve Balbc-3T3 embriyonik fibroblast hücre soyu ile yapılan araştırmalarda, çevresel faktörlerin, özellikle erkek üreme sisteminin gelişimi sırasında hangi metabolik yolları etkilediği ve bu yolların birbirleriyle kesişme noktaları ortaya çıkarılıyor.
Moleküler ve Sistematik Araştırma Laboratuvarı’nın odaklanmış olduğu araştırma alanları türleşme süreci, türlerin değişen çevresel koşullara adaptasyonunun genom düzeyinde araştırılması ve genom evrim mekanizmasını aydınlatması şeklinde açıklanıyor. Bu bağlamda, balık ve böcek türleri hedef organizmalar olarak seçiliyor.

Fizik Bölümü Araştırma Laboratuvarları

Atom ve Molekül Fiziği Ana Bilim Dalı​

Moleküler Spektroskopi Laboratuvarı

Moleküler Spektroskopi Laboratuvarı’nda moleküler yapıların tanılanması ve karakterize edilmesi, fonksiyonel grupların belirlenmesi ve bu yapıların kristal yapı özelliği sergileyip sergilemediklerinin tespiti üzerine çalışmalar yapılıyor. Ayrıca çeşitli hastalıkların moleküler düzeydeki etkilerinin saptanması, kullanılan ilaçların yapı analizleri, ortamla olan etkileşmelerinin spektroskopik incelemeleri, arkeolojik buluntuların yapı analizleri ve yarı-iletken alaşımların kimyasal bileşenlerinin belirlenmesi çalışmaları gerçekleştiriliyor. Tüm bu deneysel çalışmalar, moleküler simülasyon hesaplamalarıyla da destekleniyor.

Laboratuvarımızda Tıp, Arkeoloji ve Malzeme Bilimi olmak üzere üç ayrı alanda çalışmalar yürütülebiliyor. Bu çalışmalara örnek olarak kanserli ve kanserli olmayan dokuların IR ve Raman spektroskopisi yöntemi ile ayırt edilmesi, çeşitli ilaç hammaddelerinin kimyasal yapılarının saptanması, arkeolojik eserlerin pigment analizleri ve çok katmanlı kuantum kuyu alaşımların yapı analizi verilebilir.

Laser Spektroskopi Laboratuvarı

Kuruluş amacı, bu alanda yetişmiş insan gücü, bilgi birikimi ile Üniversitemizin uluslararası rekabet gücünü artırmak olan Laser Spektroskopi Laboratuvarı’nda 2012 yılından itibaren aktif olarak laboratuvar çalışmaları sürdürülüyor. Disiplinler arası çalışmaya uygun bir alan olan laboratuvarımızda yapılan deneysel çalışmalarla yurtdışına bağımlılık ortadan kalkıyor ve lisansüstü öğrencilerine deneysel araştırma yapabilme imkânı sağlanıyor. Ayrıca laboratuvarda yapılan çalışmalar SCI’de taranan dergilerde yayınlanarak üniversitemizin akademik gücünü artırıyor.

Laser Spektroskopi Laboratuvarı’nda, CW katıhal laser ile pompalanan, 730 nm-1050 nm aralığında taranabilen, sürekli ışık veren, 4.5 W güce sahip, Coherent MBR-110 Titan Safir laseri, 18 W optik güce sahip, 532 nm dalga boyunda, güç kararlılığı %1 den daha iyi olan Verdi laser (pompa laser olarak kullanılıyor), UV’den IR’ye olan spektral bölgede yüksek ayırma gücüne sahip, uygun gratingler takıldığında 200 nm ile 1000 m arasını tarayabilen spektrometre, optik masa bulunuyor. Ayrıca çok elektronlu atomların aşırı ince yapı, ince yapı ve izotop kaymalarını incelemek için kullanılan laser spektroskopik yöntemlerin uygulanabileceği optik ve teknik donanımlar kullanılıyor.

Genel Fizik Ana Bilim Dalı

Kusur Karakterizasyon Laboratuvarı

Kusur Karakterizasyon Laboratuvarı bünyesinde yarıiletken ve amorf malzemelerin elektriksel özelliklerinin belirlenmesi amacıyla öncelikli olarak malzemenin band aralığı içerisinde yer alan derin seviyeler inceleniyor. Bu inceleme yöntemleri esasında malzemeden üretilecek aygıtların kapasitif davranışlarına dayanıyor. Aygıtların üretimi laboratuvar imkanları dahilinde polishing, wet etching, thermal annealing ve thermal evaporation işlemleri ile sağlanıyor. Laboratuvar bünyesinde bulunan kapalı devre soğutma sistemi sayesinde geniş sıcaklık aralığında ölçüm alınabiliyor. Sıcaklık ölçüm aralığı 15K ve 800K olup 5mK hassasiyete sahiptir. Cryostat gerekli görüldüğü takdirde optik ölçümlere de imkân sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Bununla birlikte 7ns hassasiyetli fonksiyon jeneratörü pulslı ölçümlere de olanak sağlıyor. Kusur Karakterizasyon Laboratuvarı, DLTS (Deep Level Transient Spectroscopy), LDLTS (Laplace DLTS), sıcaklığa bağlı IV (Akım-Voltaj) ve CV (Kapasite-Voltaj) ölçümleri üzerinde uzmanlaşmış ve kusur analizi üzerine geliştirilmeye devam ediyor.

Laboratuvarımızda pn, schottky ve pin yapılara sahip aygıtlar (güneş hücreleri, optik dedektörler vs.) halihazırda incelenmekte ve BAP tarafından "Araştırma Başlangıç Destek Projesi" adı altında "MgNiO ve CuNiO yarıiletkenlerinin yapısal optik elektriksel ve manyetik karakterizasyonu ve fotodedektör uygulamaları" isimli proje desteklenmektedir.

Aygıtların veriminin artması ile enerji ve malzeme tasarrufunun sağlanması için kusur karakterizasyonu önemli bir yer teşkil ediyor. Özellikle, günümüzde uzay teknolojilerinin gündemde öne çıkmasıyla beraber kaçınılmaz bir hal aldı. Atmosfer dışında var olan yüksek enerjili parçacıkların kullanılacak aygıtlara zarar verdiği biliniyor. CERN (Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi) bünyesindeki deneylerde kullanılan fotodedektörler, laboratuvarımızda incelenmiş olup yüksek enerjili ışın demetlerinin bu dedektörlere zarar verdiği görüldü. Teknolojinin gelişiminin yarıiletkenlerle ivmelenmesi yarıiletken çalışmalarını da hızlandırdı. Bu sebeple laboratuvarımız da bu hızla gelişmeye devam ediyor.

Dielektrik Spektroskopi Laboratuvarı

Mikroişlemcilerin soğutulması, termoelektrik yolla enerji üretimi, ısı yoluyla kaybedilen enerjinin geri dönüştürülmesi gibi bir takım işlemlerde ince film formunda hazırlanmış termoelektrik özellikli malzemelere ihtiyaç duyulur. Bunların yanında paketleme teknolojisi, biyomedikal malzemelerin kaplanması, kontrollü ilaç salınımı, seçici geçirgenlik gerektiren filtre sistemlerinde polimer tabanlı ve plazma polimer ürünlere ihtiyaç duyulur.

Dielektrik spektroskopi laboratuvarında kapasitif yapıda ince film örnekler yüksek vakum ortamında termal buharlaştırma, e-beam tekniği ve magnetron sputtering tekniklerinden biri veya birkaçı kullanılarak hazırlanıyor. Yüksek vakum sisteminin basıncı turbomoleküler pompa yardımıyla 10-7 Torr seviyesine kadar düşürülebiliyor. Hazırlanan kapasitif örnekler dielektrik spektroskopi cihazı ile ölçülerek, ince film örneğin yapısı, yapıdaki polarlanma mekanizması ve yapıdaki etkin iletkenlik mekanizması hakkında bilgiler ediniliyor.

Katıhal Fiziği Ana Bilim Dalı

Katıhal Fiziği, temel bilim ve dünyadaki kritik teknolojilerin (ileri malzeme teknolojileri, mikro ve nanoteknoloji, savunma teknolojileri, sensör teknolojileri, elektronik/optoelektronik/fotonik teknolojileri, enerji) birçok alanında uygulamaları olan bir alan olarak karşımıza çıkmakta. Bilim ve teknolojinin gelişim ve gereksinimlerine paralel olarak Fizik Bölümü’nün en kapsamlı ve çok yönlü araştırmalarının yapıldığı araştırma laboratuvarları da katıhal fiziği alanında yer alıyor. Altyapılarının oluşumu yaklaşık otuz yıl geriye kadar uzanan laboratuvarlarda bugün mikro/nanoboyutta yarıiletken/yalıtkan malzeme ve elektronik/optik/optoelektronik/fotonik aygıt teknolojileri, malzeme/aygıt karakterizasyonu ile mikro-nanoboyutta fabrikasyon olanakları içeren beş araştırma laboratuvarı yer alıyor.

Nano ve Optoelektronik Araştırma Laboratuvarları

Nano ve Optoelektronik Araştırma Laboratuvarları bünyesinde Nano ve Optolektronik Araştırma Laboratuvarı, İleri Litografik Yöntemler Laboratuvarı ve Yüksek Manyetik Alan Düşük Sıcaklık Araştırma Laboratuvarı olmak üzere üç araştırma laboratuvarı bulunuyor. Altyapısı yaklaşık otuz yıl önce kurulmaya başlanan bu laboratuvarda, halihazırda mevcut laboratuvar faaliyetleri ile araştırmalarını NANO-OPTO Araştırma grubu olarak sürdürüyor. Araştırma altyapısının geliştirilmesi ve sürekliliği iki T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı tarafından desteklenen proje, altı TÜBİTAK 1001 proje ve İÜ BAP projeleri ile sağlandı. Bu üç laboratuvar altyapısı kullanılarak temel bilim araştırmalarından, üniversite-sanayi işbirliği kapsamında yapılan Ar-Ge çalışmalarına kadar çeşitli alanlardaki projeler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, TÜBİTAK gibi ulusal/uluslararası kuruluşların desteğiyle yürütülüyor ve araştırmacı yetiştirilmesine katkı sağlanıyor. Ayrıca, kamu/özel sektör kurum ve kuruluşlarına laboratuvar olanakları ile ölçüm ve analiz hizmetleri de veriliyor.

Nano-Optoelektronik Araştırma Laboratuvarı

Nano-Optoelektronik Araştırma Laboratuvarları, yaklaşık otuz yıl önce TÜBİTAK MAM ve Essex Üniversitesi’nden hibelerle kurulmaya başlandı. Bugün laboratuvarda ileri fonksiyonel yarıiletken malzemeler ve elektronik/optoelektronik aygıtların 2-300 K sıcaklık ve UV bölgeden IR bölge aralığında optik ve elektriksel karakterizasyonu, katı malzemelerde yük taşınım olaylarının magnetotransport ile incelenmesi, yarıiletkenlerde kusur seviyelerinin belirlenmesi, nanoyapıların sentezlenmesi ve karakterizasyonu, yarıiletkenlerin manyetik özelliklerinin incelenmesine yönelik çalışmalar yürütülüyor.

İleri Litografik Yöntemler Laboratuvarı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın (eski Kalkınma Bakanlığı) 2014 yılı desteği ile kurulan İleri Litografik Yöntemler Laboratuvarı, günümüz mikro/nano üretim teknolojilerinin gereksinim duyduğu tüm sistemleri 100/1000 sınıfı 100 m2’lik temiz oda bünyesinde barındırıyor. Bu laboratuvarda aygıt üretimi için kimyasal süreçlere dayalı Fotolitografi (ıslak aşındırma) ve iyon/elektron ışınlarına dayalı kuru aşındırma tekniklerinin kullanılmasına olanak veren altyapı bulunuyor. Bu altyapı sayesinde mikro-nano boyutta yarıiletken aygıtların üretimi mümkün hale geliyor. Diyot, transistör, güneş hücresi, fotodedektör, LED, lazer, hafıza aygıtı, kimyasal/biyo-sensör ve çip üstü laboratuvar gibi günümüz teknolojisinin temelini oluşturan aygıtların tasarımı ve üretimi yapılıyor.

Yüksek Manyetik Alan ve Düşük Sıcaklık Laboratuvarı

İÜ BAP desteği ile 2012 yılında kurulan, TÜBİTAK ve BAP projeleri ile altyapı olanakları geliştirilen Yüksek Manyetik Alan ve Düşük Sıcaklık Laboratuvarı, katı malzemelerin ve yarıiletken aygıtların değişken manyetik alan ve düşük sıcaklıklarda yük taşınım mekanizmalarının incelenmesi, iletkenliğin manyetik alana bağlı değişimi, klasik Hall Olayı ve kuantum Hall olayı, elektriksel karakterizasyon ve manyetik özelliklerin 18/20 T süperiletken magnet ile mK-100K aralığında incelenmesine dayalı çalışmalar yürütülmesine olanak sağlıyor. Ayrıca Helyum geri dönüşümü ile toplanan Helyum gazının tekrar sıvılaştırılmasına olanak sağlayan Helyum Sıvılaştırma işlemi de gerçekleştirilebiliyor. Tüm bunlarla birlikte laboratuvarda, Akım Voltaj ve empedans analiz ölçümleri de yapılabiliyor.

Nanoteknoloji Araştırma Laboratuvarı

Nanoteknoloji Araştırma Laboratuvarında, nanoparçacık sentezi ve bu nanoparçacıklar kullanılarak güneş pili, nem sensörü gibi aygıtların geliştirilmesi, gözenekli silisyum üretimi, sensör uygulamaları ve yarıiletken malzemelerin elektriksel ve optik özelliklerinin incelenmesi araştırmaları sürdürülüyor.

Nanoteknoloji Araştırma laboratuvarında 2 doktora öğrencisi ve 3 yüksek lisans öğrencisi araştırmalara devam ediyor. Laboratuvarda yapılan çalışmalarla son 5 yılda SCI kapsamındaki dergilerde 8 adet makale yayınlandı ve 3 adet Yüksek Lisans tezi tamamlandı.

Yenilenebilir Enerji ve Oksit Hibrit Sistemler Laboratuvarı

2018 yılında Fen Fakültesi Katıhal Fiziği Ana Bilim Dalı bünyesinde kurulan "Yenilenebilir Enerji ve Oksit Hibrit Sistemler Laboratuvarı", günlük yaşam konforunun arttırılması için ileri teknoloji malzeme üretimini sağlıyor. TÜBİTAK ve İÜ’den aldığı desteklerle kurulan laboratuvar, öncelikle hidrojen depolama ve suyun fotokatalitik elektrolizinden temiz enerji teknolojilerini araştırıyor.

“Siz Evinizde Günlük Yaşantınızı Devam Ettirirken Vücudunuzun, Sizin Kişisel Cep Telefonunuzla ve Kişisel Doktorunuzla Kendiliğinden İletişimde Olması Sağlanacak”

Laboratuvarda Prof. Dr. Musa Mutlu Can'ın, İÜ Tıp Fakültesi öğretim üyeleriyle ortak çalışması sonucunda biyomalzeme teknolojilerinin üretimine de başlandı. Biyomalzeme çalışmalarının önemini dile getiren Prof. Dr. Can, “Biyolojik yapıların anlaşılması vücutta meydana gelen elektrokimyasal olayların anlaşılmasına bağlıdır. Yenilenebilir Enerji ve Oksit Hibrit Sistemler Laboratuvarı'nın altyapısı tüm elektrokimyasal olayların anlaşılmasına uygun olması nedeniyle biyomalzeme üretimine başlanıldı” dedi.

Laboratuvar kapsamında üretilen biyomalzemeler, elektrokimyasal algılamaya dayalı yapay deri üretimini kapsıyor. Yapılan çalışmalar sayesinde, yaşamsal fonksiyonlarımızın kablosuz olarak takip edilmesi hedefleniyor. Ayrıca üretilecek yapay deri sayesinde hastalıkların tanısı ve tedavi sürecindeki vakit kaybının tamamıyla yok olacağı teknoloji için Prof. Dr. Can, “Çalışmalar sayesinde siz evinizde günlük yaşantınızı devam ettirirken vücudunuzun, sizin kişisel cep telefonunuzla ve kişisel doktorunuzla kendiliğinden iletişimde olmasını sağlanacaktır. Vücuda takılan suni deride bulunan mikroişleyici sayesinde, sizin kalp krizi geçirmenizi, diyabet hastasıysanız insülin ihtiyacınızı veya ani oluşan sağlık sorununuz anında doktora iletecektir. Vücudunuzun gönderdiği sinyaller sayesinde, tedavi süreciniz hiç vakit kaybetmeden başlanabilecektir” dedi.

Nükleer Fizik Ana Bilim Dalı

Çevresel Radyoaktivite Ölçüm ve Araştırma Laboratuvarı

Çevresel Radyoaktivite Ölçüm ve Araştırma Laboratuvarı; gama spektroskopi sistemi, alfa spektrometresi ve radon ölçüm sistemlerinden oluşuyor. Laboratuvarda mevcut bulunan, Gama spektroskopi sistemi, yüksek çözünürlüklü ve 40 keV - 10 MeV arasındaki gama enerjilerini ölçebilecek %35 verimlilikte, düşük arka planlı p-tipi koaksiyel Ge (HPGe) dedektöründen oluşuyor. Basit ve zarar vermeyen bir yol olan gama spektroskopisi ile çevresel örneklerde (toprak, sediment, su, vb.), çeşitli gıda ürünlerinde ve yiyeceklerde (çay, fındık, vb.), endüstriyel ham madde ve ürünlerinde (gübre, kömür, çimento, seramik, mermer, granit gibi yapı malzemelerinde) doğal ve yapay radyoaktivite ölçümleri ve analizleri yapılıyor.

Laboratuvarda yer alan Alfa spektrometre sistemi, eş zamanlı iki ölçümü mümkün kılan iki adet sayım odasını (Alpha Duo), iki adet iyon implanteli silikon dedektörünü (ULTRA AS) ve vakum pompasını (ALPHA-MINI-PPS) içeriyor. Analitik bir ölçüm tekniği olan alfa spektrometresi, nükleer bozunum ölçümlerinde, jeolojik çalışmalarda, sedimentasyon hızı çalışmalarında, çevresel (sediment, toprak, gıda, vb.) ve biyolojik numunelerdeki alfa parçacığı yayan radyoizotopların belirlenmesi gibi birçok uygulamaya olanak sağlıyor.

Laboratuvarda aktif ve pasif yöntemlerle suda, toprakta ve havada radon gazı ölçümü ve analizi yapabilecek Radon ölçüm sistemleri bulunuyor. Aktif olarak; radon ve radon ürünü radyoaktif çekirdek konsantrasyonlarının sürekli belirlenmesi kompakt ve taşınabilir bir ölçüm sistemi olan AlphaGUARD ile gerçekleştiriliyor. Bu ölçüm sistemi ile deprem fay- hattında radon ölçümleri yapılarak radon ve deprem ilişkisine yönelik çalışmalar sürdürülebilecek. Pasif olarak ise; katıhal nükleer iz kazıma (LR115) detektörleri ile ölçümler yapılıyor. Bu ölçüm ve analizler için, optik mikroskop ve sayım sistemi, su banyosu, saf su cihazı, hassas teraziler, manyetik karıştırıcılar, vakumlu etüv, kimyasallar vb. malzeme ve cihazlar laboratuvarda yer alıyor. Pasif ölçüm sistemi ile yapılan ölçümler ile kapalı ortamlarda bina içi hava kalitesi ölçme çalışmaları yapılabilecek.

2014 yılında kurulan Çevresel Radyoaktivite Ölçüm ve Araştırma Laboratuvarı, o yıldan itibaren aktif olarak kullanılıyor. Şimdiye kadar 9 adet Lisansüstü Tez çalışmanın tamamlandığı laboratuvarda halen tez çalışmalarına devam ediliyor. Ayrıca 5 adet SCI dergilerde makale ve 23 adet Ulusal ve Uluslararası kongrelerde sözlü ve poster sunumu yapılmış olup, 2015 yılında Avrupa Nükleer Fizik Konferansında 1 adet en iyi poster ödülü laboratuvarda yapılan tez çalışması ile alındı.

Yüksek Enerji ve Plazma Fiziği Ana Bilim Dalı

Parçacık ve Radyasyon Dedektörleri Araştırma ve Geliştirme Laboratuvarı (PARDET)

PARDET Laboratuvarında çeşitli radyasyon dedektörlerinin (PMT, SiPM, MCP-PM) geliştirilmesi, test edilmesi ve kalibrasyonu gerçekleştirebilmek üzere gerekli altyapı ve Data Acqusition (DAQ) Digital Signal Osciloscope (DSO), yüksek gerilim güç kaynakları, yükselteç ve dijitalizasyon modülleri bulunuyor.

PARDET Laboratuvarı "CERN CMS Deneyi Üyeliği, Yüksek Enerji Fiziği ve Detektör Geliştirme Çalışmaları” ve "Yüksek Zaman Çözünürlüklü Cherenkov Dedektörü Geliştirme Çalışmaları” isimli iki adet İÜ BAP projesi desteği ile kuruldu.

Türkiye Enerji, Nükleer ve Maden Araştırma Kurumu (TENMAK- eski adı TAEK) tarafından desteklenen “CMS Detektöründe Çok İleri Bölge Fizik Analizleri, İnklusif pp Etkileşmeleri, PPS (Hassas Proton Spektrometresi) Hassas Zaman Ölçüm Detektörü ve HCAL (Hadronik Kalorimetre) Faz 2. Güncelleme Çalışmaları” isimli projede PARDET altyapısı kullanılıyor. Yine, TUBİTAK “2232 Internatıonal Fellowshıp For Outstandıng Researchers” programı kapsamında, Dr. Tuğba ARICI yürütücülüğündeki “Novel Gamma Camera with New Generation Data Acquisition and Its Applications" projesine de PARDET altyapısı ile yürütülüyor. PARDET laboratuvarı ayrıca, “Development of ultimate precision Bunch-by-Bunch luminometer for CMS HL-LHC (CERN)” isimli 2532-TÜBİTAK-RFBR (Rusya Temel Araştırma Vakfı) İkili İşbirliği Projesi’nin de geliştirilmesinde kullanılıyor.


Kırmızı-Altı Spektroskopisi ve Simülasyon Laboratuvarı

Bu laboratuvarda boyalar, polimerler, kaplamalar, ilaç, gıda ve diğer ürünler de dahil olmak üzere malzemelerin tespiti için analizler, organik kirleticilerin karakteristiği, kristallerde örgü titreşimi çalışmaları Fourier Dönüşümü Infrered Spektroskopisi (FTIR) ve moleküler mekanik ile kuantum kimyasal hesaplamalar ile yapılıyor. Son 5 yılda laboratuvarımızda 8 SCI yayını, 2 BAP projesi ve 1 TÜBİTAK projesi üretildi.

Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Araştırma Laboratuvarları


Canlı ve cansız evren, sayısız moleküle ev sahipliği yapıyor ve küçük bir RNA molekülünden oluşan koronavirüsün dünyayı ele geçirdiği günümüzde, moleküler biyoloji ve genetiğin önemi de giderek artıyor. Moleküllerin bazıları yaşamın devamı için vazgeçilmez iken bazıları ise yaşamı tehdit edebiliyor. Moleküler biyologlar, kimi zaman koronavirüsün yaptığı gibi bizi, hayvanlarımızı ve bitkilerimizi hasta eden gözle görülmez varlıklarla mücadele ediyorlar, kimi zaman da canlıda doğal olarak veya başka canlılar aracılığıyla ortaya çıkan kötü olayların nedenini anlamaya ve bunları önlemeye çalışıyorlar. İÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü’nde tüm bunlar için çeşitli laboratuvarlar bulunuyor.

Hayvan Hücre Kültürü Laboratuvarı, Proteomik Laboratuvarı ve Fermantasyon Teknolojisi Laboratuvarı

Moleküler biyologlar, kötünün izini sürerken bir yandan da virüslere karşı bizi koruyacak, sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürmemizi sağlayacak faydalı molekülleri keşfetmeye çalışıyorlar. Bilimsel çalışmalarını ağırlıklı olarak Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Hayvan Hücre Kültürü, Proteomik ve Fermentasyon Teknolojisi Laboratuvarları’nda sürdüren Moleküler ve Hücresel Biyokimya AR-GE Grubu da işte böyle moleküllerin izini sürüyor. Prof. Dr. E.Ş. Nazlı Arda, Prof. Dr. Ali Karagöz, Prof. Dr. Evren Önay Uçar, Dr. Öğretim Üyesi Murat Pekmez ve Arş. Gör. Dr. Elif Mertoğlu’nun yer aldığı ve kendilerini “molekül dedektifleri” olarak tanımlayan grup, hastalıkların gelişiminde rol oynayan ‘kötü’ moleküller ile onları durdurabilecek ‘iyi’ moleküllerin peşinde olduklarını belirtiyor. Bilimin disiplinler arası işbirliğiyle güçleneceğine inanan grubun sağlık ve gıda alanlarında yürüttüğü çok sayıda bağımsız ve ortak projeleri var. Birçok üniversite, hastane ve ticari firma ile ulusal/uluslararası işbirlikleri bulunan araştırma grubunda, otuzdan fazla yüksek lisans ve doktora öğrencisi aktif olarak yer alıyor. Grubun alanlarında büyük hedefleri ve başarıları bulunuyor. ​

Bitki Metabolizma Mühendisliği Laboratuvarı

İÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Bitki Metabolizma Mühendisliği Laboratuvarında, bitki moleküler biyolojisi ve metabolizma mühendisliği konuları kapsamında çalışmalar yürüten bir profesör, bir doçent, bir arş. görevlisi ve doktora sonrası araştırmacı ile yüksek lisans/doktora tez öğrencileri yer alıyor. Laboratuvarda, bitki gelişimini ve stres tepkisini kontrol eden mekanizmalarla ilgilenilirken, çeşitli stres koşulları altında bitkilerde miRNA tanımlama ve anlatımı, stres ve epigenetik hafıza, gen anlatımı ve telomeraz aktivitesinin araştırılması yapılıyor. Aynı zamanda, ilgili konularda çalışan öğretim elemanlarının sekseni aşkın bilimsel makale, kitap bölümü, proje, kongre tebliği ve ulusal/uluslararası ikili işbirlikleri bulunuyor. Laboratuvarda şu an, stres koşulları altında genom düzeyinde DNA metilasyon ve gen anlatımı düzeyi değişimlerinin mutant ve normal bitkilerde belirlenmesi, bitkilerin çeşitli koşullarda verdikleri moleküler cevapların transkriptomik düzeyde incelenmesi, stres cevabında rol alan miRNA ve hedeflerinin belirlenmesi, bitki kimyasallarının telomeraz etkinliği üzerine etkisi ve bitki hastalıklarının teşhisine yönelik sistemlerin geliştirilmesi projeleri sürdürülüyor.


Antik DNA ve Metagenomik Araştırma Laboratuvarı

İÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Antik DNA ve Metagenomik Araştırma Laboratuvarında, geçmiş dönemde yaşamış olan insan-hayvan iskeletlerinden ve bitkisel materyalden DNA izolasyonları, cinsiyet tayini, mitokondriyal analizler ile haplo-grup tayinleri yapılıyor. Ayrıca laboratuvarda, herhangi bir örnekten (su, toprak vb.) metagenomik analizler ile mikrobiyata tayinlerine de yer veriliyor.

Genetik Hastalıklar ve Moleküler Analiz Araştırma Laboratuvarı

İÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Genetik Hastalıklar ve Moleküler Analiz Araştırma Laboratuvarı, insan hastalıkları üzerine genomik ve transkriptomik çalışmalar yaparken, hastalıkların patofizyolojilerini aydınlatıp erken tanı koyabilmek adına biyobelirteç bulma çalışmaları üzerine yoğunlaşıyor. Laboratuvarda, doğum öncesi tanı, tüp bebek tedavisi (IVF), tekrarlayan düşükler ve kadın yumurtalık (over) kanseri ile spor genetiği üzerine araştırmalar yapılırken, doğum öncesi tanı alanında hem bebeği hem de anneyi etkileyen preeklampsi gibi hastalıkların erken tanılarını belirteç olarak kullanılabilecek 4 önemli miRNA patenti alındı.

Genetik Hastalıklar ve Moleküler Analiz Araştırma Laboratuvarında, over kanserinin oluşumunda ve ilerlemesinde etkili olan genler, mRNA’lar ve miRNA’la erken evrelerde girişimsel olmayan yöntemlerle (likit biyopsi) tespit edilmeye çalışılıyor. Ayrıca kanserin nüks etmesine neden olan kanser kök hücrelerinin over kanserinde etkisi ve analizi üzerine de çalışmalar devam ediyor. Moleküler tanı laboratuvarı ayrıca, genomdaki polimorfizm çalışmaları ile spor ve egzersiz bilimi üzerine de çalışıyor. Tüm bu alanlarda yürütülen araştırmaların sonuçları ise uluslararası düzeyde bilimsel etki faktörü yüksek dergilerde yayımlanıyor. Her yıl en az 4 makale üreten laboratuvar ekibi, çalışmalarına yoğun bir şekilde devam ederken, insan hastalıklarının moleküler analizi için bilim dünyasına katkı sağlıyor.

Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarı

İÜ Fen Fakültesi Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Bitki Biyoteknolojisi Laboratuvarında, bitki moleküler biyolojisi, genetiği ve biyoteknolojisi şemsiyesi altında toplanabilecek temel bilim ve biyoteknolojiye yönelik çalışmalar yürüten bir profesör, bir doçent, bir doktor öğretim üyesi, bir araştırma görevlisi ve lisansüstü tez öğrencileri bulunuyor. Laboratuvarda, bitkilerin abiyotik strese verdikleri cevapların, farklılaşma ve farklılaşmanın geriye dönmesi (yeniden programlama-kök hücre), genetik transformasyonun etkilerinin araştırılmasına yönelik genomik ve transkriptomik düzeydeki araştırmaların yanı sıra bitki kromozom biyolojisi kapsamında modern görüntüleme yöntemlerinin uygulamaları yapılıyor. Ayrıca, tıbbi amaçla kullanılan çeşitli bitkisel sekonder metabolitlerin biyoteknolojik üretimine yönelik doku kültürü, genomik ve metabolizma mühendisliği çalışmaları yürütülüyor.